Για να εκτιμήσουμε τη σημασία των Μ.Κ.Ο. μέσα στο νέο διεθνές πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον σε σχέση με την ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών πρέπει να εξετάσουμε τρία σημεία – κλειδιά: Πρώτον, τη δυνατότητα των Μ.Κ.Ο. να αναπτύσσουν εναλλακτικές προσεγγίσεις και θέσεις για τη λύση κοινωνικών προβλημάτων σε σχέση με τις ισχύουσες, «ορθόδοξες» των κρατών και των κλασσικών διεθνών οργανισμών.

Δεύτερον, θα πρέπει να εξετάσουμε τις λειτουργίες – κλειδιά στην δράση των Μ.Κ.Ο., καθώς με αυτόν τον τρόπο θα δούμε το ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων και πρωτοβουλιών που μπορούν να αναλάβουν, οι οποίες δεν είναι πιστή αντιγραφή δραστηριοτήτων κρατών και διεθνών άλλων οργανισμών, με μεγάλη ευελιξία και προσαρμοστικότητα καθώς τα κίνητρα είναι ο εθελοντισμός και η αλληλεγγύη.

Τέλος, θα πρέπει να εκτιμήσουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των μη κυβερνητικών οργανισμών.

Οι εναλλακτικές προσεγγίσεις των Μ.Κ.Ο. στην ανάπτυξη:

Η εναλλακτική προσέγγιση στην ανάπτυξη από τους Μ.Κ.Ο. βασίζεται σε μια σειρά από αρχές που διακρίνονται με σαφήνεια από αυτές που απορρέουν από τις επίσημες πολιτικές κρατικών χορηγιών, δωρεών κ.τ.λ.

Η προσέγγιση στην ανάπτυξη από τους Μ.Κ.Ο. θα μπορούσε να οριστεί και σαν «ανθρωποκεντρική», καθώς περιλαμβάνει τα τρία ακόλουθα στοιχεία:

• Οι Μ.Κ.Ο. παρέχουν την υποστήριξή τους και τις δράσεις τους σύμφωνα με τις ανάγκες των ατόμων στις περιφέρειες ευθύνης τους και όχι σύμφωνα με τις πολιτικές προτεραιότητες και αυτές της αγοράς που καθορίζονται από τα κράτη, τις επίσημες καμπάνιες και τις πολιτικές χορηγιών και φιλανθρωπίας. Ο βασικός στόχος των Μ.Κ.Ο. που εμπλέκονται σε αναπτυξιακές δραστηριότητες είναι να καλύψουν τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας στις γεωγραφικές περιφέρειες που δραστηριοποιούνται.
• Οι Μ.Κ.Ο. χρησιμοποιούν αναπτυξιακές στρατηγικές προσανατολισμένες στους ανθρώπινους πόρους. Ενώ οι κυβερνήσεις και οι άλλοι δημόσιοι χορηγοί συνδέονται με τις εθνικές αναπτυξιακές πολιτικές, οι Μ.Κ.Ο. εμπλέκονται με την τοπική κοινωνία και τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης. Επιπλέον οι Μ.Κ.Ο. στοχεύουν να εμπλέξουν στις διαδικασίες τους, τα λιγότερο προνομιούχα, αλλά και τα τμήματα της κοινωνίας που βρίσκονται στο περιθώριο, όπως γυναίκες, ανέργους, εθνικές μειονότητες κ.τ.λ. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί η περισσότερο αναδραστικές και οριζόντιες επικοινωνιακές πρακτικές των Μ.Κ.Ο., που ενέχουν το στοιχείο της διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία.
• Οι Μ.Κ.Ο. δουλεύουν στο επίπεδο μικρής κλίμακας για την ανάπτυξη και όχι στο επίπεδο μεγάλης κλίμακας. Αυτό σημαίνει ότι οι Μ.Κ.Ο. αναπτύσσουν αναπτυξιακά project σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, τα οποία λαμβάνουν υπόψιν τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας, αλλά και τις δυνατότητες. Αυτό το στοιχείο της μικρής κλίμακας πλεονεκτεί έναντι της μεγάλης, καθώς υποδηλώνει την αλληλεξάρτηση με την εμπλοκή της τοπικής κοινωνίας.

Οι λειτουργίες – κλειδιά των Μ.Κ.Ο.

Οι λειτουργίες – κλειδιά των Μ.Κ.Ο. αποτελούν το αποτέλεσμα μια δυναμικής διαδικασίας, δια μέσω της οποίας οι κοινωνικές και ωφέλιμες δραστηριότητες συνοδεύονται από αυτάρκεια και βιώσιμες πρακτικές. Η νεότερη γενιά των Μ.Κ.Ο. δραστηριοποιείται σε τομείς που χτίζουν νέες δυνατότητες. Αυτή η διαδικασία καταδεικνύει τη δυναμική φύση των Μ.Κ.Ο. και την ικανότητά τους να επαναπροσδιορίζονται ευέλικτα και διαρκώς στο παγκόσμιο περιβάλλον. Αυτή η ευελιξία είναι και ένα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των Μ.Κ.Ο.

Οι λειτουργίες – κλειδιά των Μ.Κ.Ο. μπορούν να είναι οι ακόλουθες:

• Ανάπτυξη της εκπαίδευσης

  Στην πράξη η ανάπτυξη της εκπαίδευσης περιλαμβάνει όλες τις αναγκαίες δραστηριότητες που εκλαϊκεύουν έννοιες, όπως τη βιώσιμη – ισόρροπη ανάπτυξη, την αλληλεξάρτηση και τη συνεργασία και τις κάνουν προσιτές σε όσο το δυνατόν ευρύτερη βάση. Θα πρέπει να αναγνωρίσει κανείς ότι με τη δράση τους οι Μ.Κ.Ο. κατάφεραν να γεφυρώσουν το εννοιολογικό χάσμα ανάμεσα σε έννοιες όπως, διεθνής ειρήνη, μείωση εξοπλισμών, προστασία περιβάλλοντος και σε καθημερινές πρακτικές και δράσεις των πολλών που οδηγούν στην επίτευξη αυτών των σκοπών.

• Επικοινωνιακές δράσεις που επηρεάζουν τους διαμορφωτές πολιτικής Σε αυτό το επίπεδο η λειτουργία των Μ.Κ.Ο. κυρίως αναφέρεται στις προσπάθειες επηρεασμού των κυβερνητικών ή άλλων φορέων προκειμένου να υιοθετήσουν και να εφαρμόσουν πολιτικές, οι οποίες θα είναι συμβατές με την «ανθρωποκεντρική» έννοια της ανάπτυξης, όπως την ορίζουν οι Μ.Κ.Ο.
• Αναπτυξιακές προτάσεις και πρωτοβουλίες

  Το σημείο που χαρακτηρίζει τις αναπτυξιακές πρωτοβουλίες των Μ.Κ.Ο. είναι η ίση συμμετοχή όλων των τοπικών φορέων, της τοπικής αυτοδιοίκησης, των τοπικών κοινωνιών σε όλα τα στάδια, του σχεδιασμού, της άντλησης πόρων και της εφαρμογής προγραμματικών δράσεων. Υπάρχει γραμμική συσχέτιση ανάμεσα στο βαθμό συμμετοχής των εμπλεκομένων και το βαθμό άντλησης ωφελειών από ένα αναπτυξιακό σχέδιο.

Συγκριτικά πλεονεκτήματα των Μ.Κ.Ο.

Οι Μ.Κ.Ο. είναι φορείς συγκριτικών πλεονεκτημάτων τα οποία αναδεικνύονται όσο περισσότερο εμπλέκονται στις πολιτικές και οικονομικές διαδικασίες.

Οι Μ.Κ.Ο. ενδυναμώνουν τη δημοκρατία, προωθώντας τη διαβούλευση και τις αρχές της «καλής διακυβέρνησης». Δρώντας σαν πόλος συγκέντρωσης διαφορετικών απόψεων και προσεγγίσεων για θέματα που χρήζουν κοινής αντιμετώπισης σε τοπικό επίπεδο, δε μπορούν να φέρουν αποτελέσματα, παρά μόνο αξιοποιώντας όλες τις δημοκρατικές διαδικασίες στα χαμηλά και τα μεσαία κλιμάκια.

Αυτές οι διαδικασίες παρέχουν με τη σειρά τους αυξημένα αντανακλαστικά στις Μ.Κ.Ο. προς τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και συνεπώς αυξημένη ευελιξία κινήσεων και πολιτικών. Τέλος, αυτά τα δύο στοιχεία που προαναφέρθηκαν είναι οι αναγκαίες προϋποθέσεις προκειμένου να καινοτομήσουν οι Μ.Κ.Ο. όσον αφορά τις προτάσεις τους για βιώσιμη ανάπτυξη και ικανοποιητική επίλυση προβλημάτων στις περιφέρειες ευθύνης τους. Αυτή η ικανότητα καινοτομίας γίνεται εμφανής σε απομονωμένες περιοχές της υπαίθρου, όπου η κρατική υποστήριξη είναι αδύναμη ή αδυνατεί να φτάσει έως εκεί.

Συμπεράσματα:

Οι Μ.Κ.Ο. έχουν εξελιχθεί όχι τυχαία σε αναγνωρίσιμους και σημαντικούς πολιτικούς – οικονομικούς παράγοντες που συντελούν στην ανάπτυξη διεθνώς.

Η διάκριση του τρόπου δράσης τους σε σχέση με το κλασικό πρότυπο της ανάπτυξης μέσω χορηγιών ή κονδυλίων από κρατικούς φορείς είναι πλέον εμφανέστατη.

Όντας φορείς συγκριτικών πλεονεκτημάτων, οι Μ.Κ.Ο. έχουν καταδείξει ότι μπορούν να αναπτύξουν δράσεις που τους διαχωρίζουν ως ξεχωριστούς παίκτες στην προσπάθεια ανάπτυξης ίσων ευκαιριών για όλες τις περιοχές.

Ανάδραση: Δίκτυο Συμβούλων Τηλ 210-8813760, 210-8813761, 6978-926693