Περιγραφή του Δήμου

Η έκτασή του Δήμου Κλείτορος υπολογίζεται περίπου σε 140.000 στρέμματα και ο πληθυσμός του σε 2.584 άτομα (απογραφή 2001). Πρόκειται για μια περιοχή που βρίσκεται στην ενδοχώρα της Πελοποννήσου και είναι απομακρυσμένη από τα σημερινά αστικά και ημιαστικά κέντρα. Ανήκει στον νομό Αρκαδίας.

Η Κλειτορία βρίσκεται νότια των Καλαβρύτων, στις όχθες του Αροάνιου ποταμού, σε απόσταση 84 περίπου χιλιομέτρων από την Αρχαία Ολυμπία και 25 περίπου χιλιομέτρων από την Αρχαία Ψωφίδα. Ο Δήμος αποτελείται από της παρακάτω κοινότητες: Αγρίδιο, Βαλτεσινίκο, Κουρουβέλιο, Ολομάδες, Δρακοβούνι, Θεόκτιστο, Κερπινή, Άνω Καλύβια, Κάτω Καλύβια, Μυγδαλιά, Παλαιόπυργος, Ξηροκαρύταινα, Πουρναριά, Μουριά, Πράσινο και Καλύβια Καρνέση.

Τοπική Οικονομία

Ο Δήμος είναι ορεινός και οικονομία του στηρίζεται κυρίως στην κτηνοτροφία, με εκτροφή αιγοπροβάτων, και στη γεωργία, με καλλιέργεια προϊόντων όπως πατάτες, αμπέλια, σιτάρι, καλαμπόκι. Επίσης, στην περιοχή συνεχίζεται η παλιά παράδοση της ξυλοτεχνίας. Στο Βαλτεσινίκο λειτουργούν ακόμη εργαστήρια ξυλογλυπτικής, όπου μπορεί κανείς να παραγγείλει ξυλόγλυπτες κατασκευές.

Ακόμη, η περιοχή, δεδομένου ότι βρίσκεται στην καρδιά του Μαινάλου, παράγει άριστης ποιότητας ελατίσιο μέλι ποικιλίας «Βανίλια Μαινάλου», το μόνο μέλι Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης στην Ελλάδα.

Τουριστικές υποδομές και δραστηριότητες (έργα)

Ο τουριστικός τομέας, και ειδικότερα ο οικοτουρισμός-αγροτουρισμός, τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει κάποια ανάπτυξη και προσφέρει αξιοπρεπείς υποδομές φιλοξενίας. Ωστόσο, υπάρχει ακόμη μεγαλύτερη δυνατότητα εξέλιξης καθώς η περιοχή διαθέτει μεγάλο δυναμικό για την ανάπτυξη ήπιων μορφών τουρισμού, με δραστηριότητες όπως η ορειβασία, η πεζοπορία, η ποδηλασία, η φωτογράφηση, η ζωγραφική στη φύση, η παρατήρηση πουλιών, οι επισκέψεις σε μονές και εκκλησίες. Η περιοχή παραμένει ακόμη ιδανικός τόπος ηρεμίας και ξεκούρασης.

Ο επισκέπτη μπορεί να προμηθευτεί τοπικά προϊόντα όπως καρύδια, μέλι ελάτης, φέτα και μυζήθρα, γλυκά κουταλιού, τραχανά και ζυμαρικά, αρωματικά βότανα, πατάτες, κρασί και παστό χοιρινό.

Φυσικά και Πολιτιστικά διαθέσιμα (συγκριτικά πλεονεκτήματα)

Η παράδοση αναφέρει ότι η αρχαία πόλη ιδρύθηκε από τον Κλείτωρα, γιο του Άχανα και εγγονό του Αρκάδος. Περιβαλλόταν από οχυρωματικό περίβολο, ενισχυμένο με ημικυκλικούς πύργους, του οποίου τα θεμέλια σώζονται σε όλες τις πλευρές, εκτός της ανατολικής, όπου βρισκόταν παλιότερα η κοίτη του ρεύματος του Καρνεσίου. Η ακμή της Κλειτορίας επιβεβαιώνεται από τις επιγραφές των προξένων της πόλης στους Δελφούς, καθώς και από τα αναθήματά τους στην Ολυμπία.

Γενικότερα, η περιοχή διαθέτει ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον και αξιόλογη πολιτιστική κληρονομιά. Ο Δήμος, και ειδικότερα το Βαλτετσίνικο, πρόκειται για μια περιοχή κτισμένη σε υψόμετρο 1200 μέτρων στις κατάφυτες και ελατοσκέπαστες πλαγιές του Μαινάλου (60 χιλιόμετρα από την Τρίπολη). Μέχρι σήμερα διατηρεί την εντυπωσιακή παραδοσιακή αρχιτεκτονική του. Πολλά από τα κτίριά του είναι αξιοθαύμαστα πρότυπα του αρκαδικού ύφους ενώ άλλα πολλά ξαφνιάζουν με τις ιδιαιτερότητές τους.

Ο επισκέπτης αξίζει να δει το Κάστρο του Βαλτεσινίκου, που είναι κτισμένο σε ένα ύψωμα στα νοτιοδυτικά του σημερινού χωριού. Στο μεγαλύτερο τμήμα του είναι ερειπωμένο. Πρόκειται για μικρό οχυρό πριν από την Φραγκοκρατία.

Από τον Ιούνιο του 2006 λειτουργεί στο Βαλτεσινίκο Λαογραφικό Μουσείο με πολλά εκθέματα. Το Μουσείο φιλοξενείται στο πετρόκτιστο κτίριο του οικείου Πολιτιστικού Κέντρου. Επίσης, σημαντικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι βυζαντινές εκκλησίες του Αγίου Νικολάου και της Αναλήψεως που είναι σκαλισμένες μέσα σε βράχο.

Στην περιοχή της Κλειτορίας εικάζεται η πραγμάτωση του άθλου του Ηρακλή για το ελάφι της Αρτέμιδος. Μετά τη θανάτωση της Λερναίας Ύδρας, ο Ευρυσθέας ζήτησε από τον Ηρακλή να του φέρει το ιερό ελάφι της θεάς Αρτέμιδος που ζούσε αμέριμνο στο βουνό Κερύνεια στα σύνορα Αχαΐας και Αρκαδίας. Η πρόθεση του Ευρυσθέα δεν ήταν να θανατωθεί το ελάφι. Απλά ήθελε να φέρει αντιμέτωπο τον Ηρακλή με την Άρτεμη, τη θεά του κυνηγιού, στην οποία δεν πολυάρεσε να ενοχλούν τα ιερά της ζώα

Ο Ηρακλής ταλαιπωρήθηκε πολύ. Το ελάφι είχε χρυσά κέρατα και χάλκινες οπλές, αλλά το κυριότερο απ' όλα, έτρεχε γρηγορότερα από τον άνεμο. Έτσι το κυνήγησε σε βουνά και λαγκάδια για έναν ολόκληρο χρόνο σ' όλη την Αρκαδία. Τελικά, κατάφερε να το συλλάβει. Άλλοι λένε ότι το έπιασε στον ύπνο, άλλοι ότι το τραυμάτισε ενώ εκείνο προσπαθούσε να ξεδιψάσει στον ποταμό Λάδωνα. Μόλις το έπιασε του έδεσε τα πόδια και το πήρε στον ώμο για να το κουβαλήσει στις Μυκήνες.

Στο δρόμο, όμως, έπεσε πάνω στην Άρτεμη και τον αδερφό της Απόλλωνα. Η θεά μόλις είδε το αγαπημένο της ζώο αιχμάλωτο και τραυματισμένο άρχιζε να φωνάζει και να απειλεί τον ήρωα με σκληρότατη τιμωρία. Ο Ηρακλής, όμως, κατάφερε να την καταπραΰνει. Της είπε ότι δεν είναι αυτός ο φταίχτης αλλά η κακή του μοίρα που τον ανάγκασε να υπακούει τις εντολές και να πραγματοποιεί τις επιθυμίες του Ευρυσθέα. Τη διαβεβαίωσε επίσης ότι κανείς δεν είχε την πρόθεση να το σκοτώσει. Όλα αυτά συντέλεσαν στο να δεχτεί η θεά να πάρει ο Ηρακλής το ζώο μαζί του και να το δείξει στον Ευρυσθέα.

Πολιτιστικά δίκτυα

• Σύλλογος των Απανταχού Βαλτεσινιωτών, που ιδρύθηκε το 1948 από τους εν Αθήναις διαμένοντες Βαλτεσινιώτες.

  Η δραστηριότητά του είναι ποικίλη: πολιτιστικές εκδηλώσεις στην Αθήνα και στο χωριό, εκδρομές, εξωραϊστικά έργα.

• Σύλλογος «Αναγέννηση Νέων». Ιδρύθηκε το 1927 και επανασυστάθηκε το 1956. Μέλη του είναι οι ακαδημαϊκοί νέοι του Βαλτεσινίκου.

  Σκοπός του είναι η πολιτιστική – εξωραϊστική δραστηριότητα και σηαντικά του έργα είναι θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις, καρναβαλισμός, εκδρομές, εξωραϊστικά έργα κλπ.

Στο πλαίσιο αυτών των δραστηριοτήτων, διοργανώνεται κάθε χρόνο στο Βαλτεσινίκο η εκδήλωση «Γιορτές του αλωνιού», που παρουσιάζουν μοναδικότητα ενδιαφέροντος στην ευρύτερη περιοχή της Γορτυνίας και προσελκύουν πλήθος κόσμου και συμμετοχή στις εκδηλώσεις.

Ακόμη, τις ημέρες της Αποκριάς, και συγκεκριμένα το τριήμερο της Καθαρής Δευτέρας, πραγματοποιείται αναπαράσταση χωριάτικου γάμου. Κάτοικοι και επισκέπτες διασκεδάζουν με τον γαμπρό και την νύφη (αρρενωπό άνδρα), τους συμπεθέρους και τους άλλους συγγενείς, που μεταφέρουν επάνω σε γαϊδούρια τα "προικιά" σε πομπή, με τραγούδια και πειράγματα. Όταν φθάνουν σε συγκεκριμένο χώρο, διαβάζεται και υπογράφεται το "προικοσύμφωνο", σε πανηγυρική ατμόσφαιρα. Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες σκορπάνε στις ταβέρνες, όπου το γλέντι κορυφώνεται.

Ανήμερα την Καθαρή Δευτέρα πετούν αετούς στη "ράχη" (πάνω χωριό) ενώ το μεσημέρι τρώνε ζεστή φασολάδα μαζί με άλλα σαρακοστιανά.

Επιστροφή στο αναπτυξιακό προφίλ των ορεινών περιοχών της Πελοποννήσου