Γράφει η Ελένη Πισιμίση
Γεωπόνος Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής, M.Sc.

«Αυτό που κάνουμε στα δάση του κόσμου δεν είναι παρά μια αντανάκλαση καθρέφτη αυτού που κάνουμε στους εαυτούς μας και ο ένας στον άλλο.» Μοχάντμα Γκάντι.

Μια πληγή που συνεχώς βαθαίνει σήμερα, είναι η παράνομη υλοτομία για την Ελλάδα. Δάση εξαίρετου κάλλους και σημασίας για πολλές περιοχές της χώρας μας πέφτουν θύματα μιας δυσβάσταχτης οικονομικής ανέχειας και ταυτόχρονα μιας πολιτικής απροθυμίας για την προστασία τους. Φυσικά και οι ευθύνες βαραίνουν πολλούς...

Τους τελευταίους μήνες έχει παρατηρηθεί πανελλαδικά μία αύξηση της παράνομης υλοτομίας στα δάση είτε από άτομα που εμπορεύονται παράνομα ξυλεία, είτε από μεμονωμένους πολίτες οι οποίοι προσπαθούν να βρουν έναν ανέξοδο τρόπο να ζεσταθούν τον χειμώνα που έρχεται. Και στις δύο περιπτώσεις θύματα είναι τα πανέμορφα δάση της χώρας μας που ολοένα και συρρικνώνονται. Η παράνομη υλοτομία βέβαια δεν είναι η μόνη αιτία για αυτή τη συρρίκνωση. Τα μεγαλύτερα αίτια για τη συρρίκνωση αυτή είναι επίσης οι πυρκαγιές κάθε καλοκαιριού, η υπερβόσκηση και οι καταπατήσεις. Κάτι όμως που θα πρέπει να προβληματίσει όλους μας είναι ότι η παράνομη υλοτομία ήταν μέχρι πρότινος ένα πρόβλημα του παρελθόντος. Τα τελευταία χρόνια λόγω της ανόδου του βιοτικού επιπέδου στην Ελλάδα και την χρησιμοποίηση πιο σύγχρονων μεθόδων θέρμανσης η παράνομη αυτή δραστηριότητα ήταν μικρής κλίμακας. Η δυσμενής οικονομικής συγκυρία κατάφερε να φέρει στο προσκήνιο το πρόβλημα και να το διογκώσει.

Η αύξηση της λαθροϋλοτομίας φυσικά και έχει τις αιτίες της. Ο βασικός λόγος είναι η οικονομική δυσπραγία που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες, η οποία σε συνδυασμό με την αύξηση της τιμής του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και του ρεύματος έχει σαν αποτέλεσμα οι πλειονότητα των καταναλωτών να προσφεύγει στη λύση των καυσόξυλων για τη θέρμανσή τους. Άλλωστε ιστορικά είναι παρατηρημένο ότι όποτε η χώρα μας ήταν σε δεινή οικονομική (και όχι μόνο...) θέση, το περιβάλλον ήταν το εύκολο θύμα. Στην περίοδο της κατοχής άλλωστε είχαν παρατηρηθεί τεράστιες καταστροφές στα δάση της Αττικής από την παράνομη υλοτομία, κυρίως σε εκείνα που ήταν κοντά στον αστικό ιστό της Αθήνας, δηλαδή στον Υμηττό και το Αιγάλεω. Σήμερα η ιστορία επαναλαμβάνεται... Όσο η φτώχια χτυπά περισσότερο τα μεγάλα αστικά κέντρα, τόσο οι επιτήδειοι εκμεταλλεύονται την ανάγκη των οικογενειών για φθηνότερη θέρμανση.

Η δεύτερη βασική αιτία είναι η αποδυνάμωση της Δασικής Υπηρεσίας κυρίως λόγω έλλειψης προσωπικού. Επίσης, η οικονομική κρίση έχει δεινά αποτελέσματα και στα χρήματα τα οποία διατίθενται για τη φύλαξη των δασών. Οι περικοπές που έχουν υποστεί οι πιστώσεις αυτές είναι πολύ μεγάλες και η στυγνή λογική των αριθμών και της εξυγίανσης των δημοσιονομικών έρχεται σε αναντιστοιχία με τις ολοένα και μεγαλύτερες ανάγκες της Δασικής Υπηρεσίας για ελέγχους.

Με αφορμή τη θλιβερή διαπίστωση της όξυνσης του προβλήματος της παράνομης υλοτομίας, θα πρέπει να τονίσουμε τα οφέλη που αποκομίζει ο άνθρωπος από τα δάση και ο καθένας ξεχωριστά να αναλογιστεί τις ευθύνες του [1].

1. Παράγει το απαραίτητο για τη ζωή μας οξυγόνο ενώ δεσμεύει το διοξείδιο του άνθρακα, καθώς και άλλες βλαβερές για τον άνθρωπο ουσίες
2. Μειώνει την ένταση του φωτός απορροφώντας την ερυθρή ακτινοβολία
3. Λειτουργεί ως ένα φυσικό κλιματιστικό, συμβάλλοντας στη διατήρηση του κλίματος μιας περιοχής και αμβλύνοντας τις ακραίες θερμοκρασίες
4. Μειώνει την ένταση του ανέμου και τους θορύβους
5. Συγκρατεί το νερό της βροχής και το διηθεί ομαλά στο έδαφος με αποτέλεσμα να εμπλουτίζεται ο υδροφόρος ορίζοντας και να αποτρέπονται οι πλημμύρες
6. Βελτιώνει την ποιότητα του νερού, λειτουργώντας σαν μικροβιολογικό χημικό και φυσικό φίλτρο
7. Συγκρατεί το έδαφος και αποτρέπει τη διάβρωση
8. Διατηρεί και αυξάνει την υγρασία του εδάφους και το ενισχύει διαρκώς με θρεπτικά στοιχεία
9. Εξασφαλίζει κατάλληλες συνθήκες για την προστασία, διατροφή και διατήρηση πολλών ζωικών οργανισμών
10. Βοηθά στη διατήρηση της βιολογικής ισορροπίας στη φύση

Σήμερα, οι καταγγελίες για παράνομες κοπές δένδρων πληθαίνουν για τον Νομό Αττικής και αφορούν κυρίως τον Υμηττό, την Πάρνηθα και την Πεντέλη, αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις άλση, ακόμα και πάρκα. Στην περίπτωση που κάποιος θελήσει να κόψει ένα δασικό δένδρο εντός ρυμοτομικού σχεδίου θα πρέπει να απευθυνθεί στην πολεοδομία, ενώ για κοπές δένδρων εκτός σχεδίου πόλης η αίτηση θα πρέπει να γίνεται στα κατά τόπους δασαρχεία. Και στις δύο περιπτώσεις η κοπή δένδρων επιτρέπεται μόνο μετά από σχετική άδεια της αρμόδιας κατά περίπτωση αρχής. Η Δασική Νομοθεσία είναι αυστηρή με τους παραβάτες. Είναι γνωστό ότι η Αττική δεν αντέχει άλλη απώλεια δασών. Είναι ευθύνη όλων μας να προστατεύσουμε το δασικό μας πλούτο και τους λίγους εναπομείναντες πνεύμονες πρασίνου της Αττικής. Η οικονομική κρίση σε κάποια χρόνια θα αποτελεί παρελθόν. Ας φροντίσουμε έως τότε να μην πάρει μαζί της το μέλλον των επόμενων γενεών.

Πηγές:

[1] www.wwf.gr