Η αρχαία πόλη Θέλπουσα βρισκόταν στην αριστερή όχθη του κάτω

ρου του Λάδωνα, στα βορειοδυτικά του σχεδόν εγκαταλειµµένου

σήµερα χωριού Βάναινα, αρκετά δυτικότερα της σηµερινής κωµόπολης
Τρόπαια και του χωριού Βυζίκι. Στις επιγραφές αναφέρεται ως

Θέλφουσα και Τέλφουσα. Λένε πως πήρε το όνοµά της από τη νύµφη

Θέλπουσα, κόρη του Λάδωνα.

Η περιοχή της αρχαίας Θέλπουσας ήταν σχετικά εκτεταµένη.

Βόρειο όριο της ήταν το τµήµα του Λάδωνα στην Κλειτορία, βορειοδυτικό
η Ψωφίδα, δυτικό ο Ερύµανθος, νότιο ο ποταµός Τουθόα, ενώ

το νοτιοανατολικό όριο της είναι άγνωστο. Η θέση της πόλης έχει

σήµερα εντοπιστεί µε βάση τη περιγραφή του Παυσανία και έχει επιβεβαιωθεί
και επιγραφικά. Υπάρχουν λείψανα του οχυρωµατικού περιβόλου της Θέλπουσας
ενώ παλαιότεροι περιηγητές περιέγραφα

σπονδύλους κιόνων και θεµέλια οικοδοµηµάτων κοντά στο Λάδωνα.

Επίσης διατηρούνται και λείψανα µιας δεξαµενής για νερό και ερείπια

πλινθόκτιστου οικοδοµήµατος ρωµαϊκών χρόνων. Την εποχή που την

επισκέφτηκε ο Παυσανίας (170 µ.Χ) ήταν σχεδόν έρηµη και µισοεγκαταλειµένη.
Παρ' όλα αυτά άργησε να γνωρίσει την πλήρη ερήµωση.

Στην περιοχή της βρέθηκε κοµµάτι του λεγόµενου "αγορανοµικού διατάγµατος"
του ∆ιοκλητιανού που σκόπευε να προφυλάξει τον πληθυσµό

από τις κερδοσκοπικές ανατιµήσεις των ειδών, µετά τη νοµισµατική µεταρρύθµιση
του 296 µ.Χ. η οποία είχε ελαττώσει το βάρος και

εποµένως την αξία του µετάλλου που χρησιµοποιούνταν για το νόµισµα.

Το Βυδιάκι κείται εις τα Β∆ όρια του Ν. Αρκαδίας, παρά τον ποταµόν Ερύµανθον
και µεταξύ των χωριών Ραχών, Μοναστηρακίου, Καρδαρι-

τσίου και συνοικισµού Πέτα.

ΣΤΙΓΜΑ: 37,46 Βόρειον και 1,53 ∆υτικώς Αθηνών, (Χάρτης Γ.Υ.Σ.)

ΕΚΤΑΣΙΣ: 15.149 Στρέµµατα. (Ε.Σ.Υ.Ε)

ΥΨΟΜΕΤΡΟΝ: 690 µ.

Αποτελεί ∆ηµοτικόν ∆ιαµέρισµα του νεοσυστάτου ∆ήµου Κοντοβαζαίνης.

Απέχει εκ Τριπόλεως, µέσω Τροπαίων - Φράγµατος, 140 χιλιόµετρα και

µέσω Τουµπιτσίου - Εργοστασίου Λάδωνος, 114. Εκ Πύργου 80 χιλ.

ΚΛΙΜΑ: Η κλιµατολογική θέσις του Βυδιακίου, κειµένου εις το µεταίχµιον
του "Ορεινού Μεσογειακού κλίµατος και του τοιούτου του Ιονίου Πελάγους",
η µεγάλη ηλιοφάνεια, η διαυγής ατµόσφαιρα (Ευδία-Ευδιάκιον),

η υψοµετρική στάθµη, το δασωµένον -κατά το πλείστον- της περιοχής, η

κανονική υγρασία κ.λπ. συνθέτουν κλίµα ευκραές και άκρως υγιεινόν.

Το σηµερινό χωριό έχει κτισθεί επί της µεσηµβρινής κλιτύος εδαφικής εξάρσεως,
η οποία απολήγει στην κορυφή "Κισσερόπετρα" (αρχαία

Κρώρεια) ύψους 1.148 µ. προέκτασιν του όρους Αφροδίσιον.

Υπέρκεινται του χωρίου οι συνεχόµενοι λόφοι "Πινακούλια"
(χαρακτηρισθείς από ξένους Ελβετικό τοπίο) και "Παναγιά", όπου Ναός της
Κοιµήσεως της Θεοτόκου και Κοιµητήριον. Το ύψωµα αυτό ήτο η Ακρόπολις της

Μυκηναϊκής πόλεως ΣΤΡΑΤΟΥ, µέρος του τείχους της οποίας και σώζεται.

Ο Ορίζων του Βυδιακίου είναι ευρύτατος, υπερβαίνων σε βάθος τα 50 χι
λιόµετρα. Μας είναι ορατά τα εργοστάσια Μεγαλοπόλεως, οι παρυφές του

Ταϋγέτου, η Ζάκυνθος κ.λπ.

Το τοπωνύµιο, αν και διαφοροποιηµένο από το αρχικό, θα

µπορούσε να συνδεθεί µε τον απόηχο των σλαβικών εποικισµών του 7ου

αι.αφού η λέξη "λόγγος" προέρχεται από την αρχαία σλαβική (longu), η

οποία όμως συναντάται και στα αλβανικά με τον τύπο (logga). Παρ'όλα

αυτά όµως θα πρέπει µάλλον να θεωρηθεί δευτερογενής σχηµατισµός

µια και η συγκεκριµένη λέξη φαίνεται να υιοθετήθηκε αρκετά νωρίς

από την ελληνική. Στην αρχική του µορφή το τοπωνύµιο συναντάται

σαν "Παλιολογγοί" (Βενετικά αρχεία 1698 κ.λπ.). Με τη σηµερινή του

µορφή το συναντάµε για πρώτη φορά στα 1815 στους καταλόγους του

Γάλλου Περιηγητή και Προξένου στην Πάτρα Πουκεβίλ.

Εκείνο όµως που προκύπτει εµφανέστατα, είναι ότι το αρχικό τοπωνύµιο
προκύπτει από την χλωρίδα του χώρου έτσι ώστε να µπορέσουν

να επιβιώσουν οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής και δείχνει τις µεγάλες εκχερσώσεις
εδαφών που πραγµατοποιήθηκαν για να γίνει ο τόπος καλλιεργήσιµος,
αφού η περιοχή περικλείεται από λογγώδεις εκτάσεις.

Ο φωτισµός για τις ρίζες των πρώτων οικιστών της περιοχής είναι

δύσκολος για δυο κυρίως λόγους. Ο πρώτος είναι η σπανιότητα των ιστορικών
πηγών και ο δεύτερος η απουσία συλλογικής µνήµης των

κατοίκων. Πέραν των δυσκολιών αυτών, µια προσεκτικότερη µελέτη

και ανάλυση των δεδοµένων µπορεί να προσφέρει ένα σχήµα

κατανόησης των ιστορικών καταβολών του πληθυσµού. Αυτό

προϋποθέτει µια βαθύτερη γνώση της γενικότερης ιστορίας της

Πελοποννήσου παράλληλα µε µια σύνθεση πολλών κοινωνιολογικών,

γλωσσολογικών και λαογραφικών στοιχείων. Πάντως, γνωρίζουµε ότι η

περιοχή υπαγόταν στην επικράτεια της αρχαίας Ψωφίδας και ότι τα

ανατολικά και τα νότια όρια των Παραλλογών αποτελούσαν το σύνορο

ανάµεσα στις πόλεις Ψωφίδα και Θέλπουσα. Κάπου εκεί θα πρέπει να

αναζητηθεί και η αρχαία στήλη µε τους όρους των Ψωφιδαίων προς τους

Θελπουσίους που συνάντησε στην πορεία του ο περιηγητής Παυσανίας.

Ο ∆ήµος Κοντοβάζαινας βρίσκεται στο νοµό Αρκαδίας και

δύο από τα χωριά του, οι Παραλογγοί και το Βυδιάκι, έχουν άµεση

σχέση µε τον Ερύµανθο, αφού βρίσκονται στους νότιους πρόποδές

του. Περιλαµβάνει 9 χωριά, τους Παραλογγούς, το Καρδαρίτσι, το

Βυδιάκι, το Βούτσι, το Μοναστηράκι, το Βελιµάχι, τη ∆ήµητρα, τη

Βάχλια και την Κοντοβάζαινα, όπου είναι και η έδρα του ∆ήµου. Ο

πληθυσµός του ανέρχεται περίπου στις 2.100 και η απόσταση της

έδρας του ∆ήµου από Αθήνα είναι 230χιλ, ενώ από την Πάτρα και τον