|
Γεωγραφική Περιγραφή
Η Αρχαία Ψωφίδα ήταν χτισμένη στο κέντρο και βορειοδυτικά της Πελοποννήσου, νοτίως της οροσειράς του Ερυμάνθου, ακριβώς στη συμβολή των τριών νομών Αχαΐας, Ηλείας ́κ'Αρκαδίας, αλλά και των τρίων παραποτάμων του Ερυμάνθου. Η θέση αυτή βρίσκεται στο ενδιά μέσο της εθνικής οδού Πατρών-Τριπόλεως, απέχουσα 90 χιλ. από την Πάτρα, 70 χιλ. από την Τρίπολη, 50 χιλ. από τα Καλάβρυτα και 57 χιλ. από την Αρχαία Ολυμπία. Στο σημείο αυτό,διασταυρώνονται επίσης και οι οδοί Ολυμπίας - Καλαβρύτων και Πάτρας - Τρίπολης και σήμερα είναι η έδρα του ∆ήμου Αροανίας.
Η γεωγραφική αυτή θέση είναι πολύ σημαντική αν αναλογιστεί κανείς ότι βρίσκεται στο κέντρο της Πελοποννήσου, και είναι η μοναδική δίοδος ανάμεσα στην οροσειρά του Ερυμάνθου και Αφροδίσιου όρους, και αναγκαστικό πέρασμα από τη δυτική προς την ανατολική πλευρά της Πελοποννήσου. Στην αρχαιότητα, από εκεί περνούσε και η κεντρική οδό Τπου συνέδεε το λιμάνι της Κυλλήνης με τις ανατολικές αρχαίες πόλεις Τεγέα, Νεμέα, Κόρινθο, Άργος και Μυκήνες . Η Κυλλήνη στα δυτικά της Πε- λοποννήσου ήταν το λιμάνι που εξυπηρετούσε την Ψωφίδα αλλά και ολόκληρη την Β∆. Αρκαδία.
Την Ψωφίδα, επίσης , μπορούμε να την προσδιορίσουμε γεωγραφι- κά από τη θέση που κατέχει στο κέντρο της παραποτάμιας χώρας του Ερυ- μάνθου, ο οποίος αφού διατρέχει 50 χιλιόμετρα περίπου, χύνεται στον Αλ- φειό ποταμό, πλησίον της Αρχαίας Ολυμπίας. Η στρατηγική γεωγραφική θέση της Ψωφίδας προφανώς ήταν και η βασική προϋπόθεση που στο χώ- ρο αυτό ανεπτύχθηκε από την προϊστορική αρχαιότητα ως και τη φραγκο- κρατία, η σημαντική "Πόλη- Κράτος" της αρχαίας Ψωφίδας που ήκμαζε συνεχώς πάνω από δύο χιλιετηρίδες.
Στην προϊστορική εποχή και την κλασική αρχαιότητα η πόλη ανα- φέρεται από τους ιστορικούς Πολύβιο, Παυσανία, Στράβωνα κλπ, ως με- γάλη οχυρούπολη. Άλλωστε, η πρώτη της ονομασία Ερύμανθος, σημαίνει ετυμολογικά οχυρούπολη. Ο περιτειχισμένος χώρος αυτής ήταν 1 1 /2 τετ. χιλ., με τείχος πάχους τριών μέτρων, ενώ τα λείψανα της ερειπωμένης πόλης μπορούμε να διακρίνουμε σε πολλά σημεία ακόμη και σήμερα. Για μια περίοδο μάλιστα αναφέρεται ως μια από τις μεγαλύτερες αρκαδικές πόλεις, της οποίας η περιτείχιση ήταν μεγαλειώδης και απόρθητη. Στο κέντρο αυτής δεσπόζει κωνοειδή λόφος, στη κορυφή του οποίου είχε κτιστεί η αρχαία Ακρόπολη, όπου στην ύστερη Βυζαντινή και Φραγκική περίοδο ανακατασκευάστηκε και χρησιμοποιήθηκε ως κάστρο. Η θέση αυτή μέχρι σήμερα φέρει από τους ντόπιους, το όνομα "Παλαιόκαστρο". Έτσι, ο επισκέπτης μπορεί να διακρίνει πάνω την Ακρόπολη, το ερειπωμένο Κάστρο και γύρω από την πόλη λείψανα της περιχιτείσης, θεμέλια και διάσπαρτους κίονες από ναούς και δημόσια κτίρια.
|
|
Περισσότερα...
|
|
Ο ∆ήμος Αροανίας περιλαμβάνει δώδεκα χωριά: την Ψωφίδα ή
Τριπόταμα, όπου είναι και η έδρα του ∆ήμου, το Λειβάρτζι, το Λεχούρι, το
Αγρίδι, το Σοπωτό, την Ανάσταση, τους Καμενιάνους, το ∆ροβολοβό, το
∆εσινό, τα Αλέσταινα, τις Σειρές, τα Αγράμπελα, και την Πλάκα. Σύμφωνα
με την απογραφή του 1991, συνολικά η περιοχή αριθμεί περίπου 2.315
μόνιμους κατοίκους. Ο ∆ήμος βρίσκεται νοτιοανατολικά του Ερυμάνθου,
στη συμβολή τριών ποταμών (Ερυμάνθου, Αροάνειου και Σειραίου), και
στα σύνορα της Αχαΐας με τους νομούς Ηλείας και Αρκαδίας. Για το λόγο
αυτό αποτελεί και συγκοινωνιακό κόμβο. Η πρόσβαση είναι αρκετά
εύκολη και σύντομη από τις γύρω πόλεις, αλλά και από την πρωτεύουσα.
Από την Πάτρα και μέσω της εθνικής οδού(Αθηνών - Τριπόλεως) 111, η
απόσταση είναι περίπου 80 χιλιόμετρα, ενώ από την Αθήνα υπάρχουν δύο
επιλογές: είτε μέσω Καλαβρύτων, είτε από το εθνικό δίκτυο Αθηνών -
Κορίνθου - Τριπόλεως.
Απόσπασμα απο το βιβλίο " Τα χωριά νοτίως του Ερυμάνθου "του Βασιλειου Τακτικού |
|
ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΧΩΡΙΑ ΝΟΤΙΩΣ ΤΟΥ ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ |
|
Φυλλομέτρησα με περιέργεια τις σελίδες που μιλάνε για τα
παραερυμάνθια χωριά μας, πριν βέβαια φύγουν για το τυπογραφείο, κι αμέσως άρχισα να διαβάζω με πολλή-πολλή ευχαρίστηση,
ως την τελευταία!
Από τις πρώτες σελίδες, πολύ συγκινήθηκα με την Αρχαία Ψωφίδα, ίσως περισσότερο για προσωπικούς λόγους.
Σκεφτόμουν διαβάζοντας, όπως και πολλές άλλες φορές, πριν πόσα
χρόνια την είχε προσέξει ο λειβαρζινός Αθανάσιος Λέλος, πόσο ασχολήθηκε με την ιστορία της και με ποιες - τότε - συνθήκες!
Αλλά και πόσο σημαντική είναι για την περιοχή μας και πόσα σπουδαία και απροσδόκητα μας αποκαλύπτονται!
Πελασγικά τείχη, πύλες, ακρόπολη, ναοί, θέατρο, γυμναστήριο, υδραγωγείο, κι ακόμη, άγαλματα, κίονες, αγγεία, νομίσματα και τόσα άλλα ενδιαφέροντα!
Προχωρώντας, έφτασα στο Λειβάρτζι, το χωριό μου, που έχει
κι αυτό τόση ιστορία και τόσα,επίσης,ενδιαφέροντα και μελαγχόλησα
συγκρίνοντας το σήμερα με το τότε, που ήταν ζωντανό κεφαλοχώρι
και όλοι εμείς οι μικροί καμαρώναμε για την καταγωγή μας!
Τότε, η ζωντάνια ξεχείλιση σ'ολές τις καθημερινές εκδηλώσεις.
Πρωί-πρωί, «φάλαγγες» οι λειβαρζινοί, «αρκάτοι» ή με υποζύγια, έπαιρναν το δρόμο, για τον «κάμπο». Κι όταν γυρίζω δεν το βράδυ
απ' τη δουλειά, μαζεύονταν στις αγορές, να ξανασάνουν, να μάθουν
τα νέα της ημέρας,να κουβεντιάσουν,να πιουνέ ένα ποτήρι!
|
|
Περισσότερα...
|
|
ΟΙ ΑΞΙΕΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΠΟΛΗΣ ΨΩΦΙΔΑΣ |
|
ΝΕΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΨΩΦΙΔΑ
Αξιολογώντας την ιστορία και τα μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς της
αρχαίας Ψωφίδας, τα δημόσια κτίρια, τα τείχη, τους ναούς, το θέατρο, τα νομίσματα,
αλλά και τις ιστορικές μαρτυρίες για τους μύθους και τους χρησμούς που αφορούν
την πόλη, εύλογα γεννάται το ερώτημα ποιες ήσαν οι αξίες που δημιούργησαν τον
αρχαίο πολιτισμό στην περιοχή. Και το ερώτημα επικεντρώνεται στις αξίες, γιατί
αυτές αποτελούν την ψυχή κάθε πολιτισμού.
Βέβαια οι αρχαίοι Έλληνες όταν αναφέρονταν σε αυτό που αποκαλούμε
σήμερα αξίες, χρησιμοποιούσαν τον όρο «αρετές». Αλλά και ο όρος αυτός είχε
μεγάλη σημασιολογική ευρύτητα. Έτσι «αρετή» θεωρούνταν κατά την ηρωική
περίοδο η ανδρεία, η αριστοκρατική καταγωγή και αργότερα η αξιοσύνη και η
ικανότητα, αλλά και η ηθική ποιότητα (ευσέβεια, σωφροσύνη, δικαιοσύνη, κ.λπ.),
ενώ ο Πρωταγόρας εισήγαγε τον όρο πολιτική αρετή. Γενικά όμως ο όρος δηλώνει
την γενική αξιολογική ικανότητα ενός ατόμου.
Οι σοφιστές αντιλαμβάνονταν την αρετή ως ικανότητα που οδηγεί στην
επιτυχία, σαν κάτι ενδεικτικό της αξίας του ατόμου, που ωστόσο δεν σχετίζεται με
την ηθική. Σχετικοποιώντας εντούτοις την αρετή, συνέβαλαν στην κρίση και την
σύγχυση των αξιών που παρατηρείται στην Αθήνα από την κλασσική εποχή και μετά.
Σε αντίθεση με τους σοφιστές ήρθε ο Σωκράτης, που υποστήριζε ότι η αρετή
έχει γενική και διαχρονική ισχύ και αξία, αποκτάται με την γνώση και πρέπει να
αποτελεί συνειδητή ποιότητα του ατόμου και καρπό ελεύθερης επιλογής.
Ο Αριστοτέλης θεωρεί τις αρετές μεσότητες, καταστάσεις και ενέργειες του
ανθρώπου που δεν ξεφεύγουν από το μέτρο και βρίσκονται μεταξύ έλλειψης και
υπερβολής. Για την απόκτηση τους δε, χρειάζεται ηθικός αγώνα και άσκηση. Πρώτος
αυτός μάλιστα διαχώρισε τις αρετές σε ηθικές και διανοητικές (σοφία, σύνεση,
φρόνηση).
|
|
Περισσότερα...
|
|
|
Ιστορικά στοιχεία
