Ο μύθος του Ηρακλή είναι πάντα επίκαιρος, πάντα παιδαγωγικός και δημοφιλής σε παγκόσμια κλίμακα. Υπήρξε διαχρονικά μια αστείρευτη πηγή έκφρασης και δημιουργικότητας στη λογοτεχνία, τη ζωγραφική, τη γλυπτική. Παντού στον δυτικό κόσμο, σε μουσεία, θεματικά πάρκα και σχολεία, συναντάμε τη μυθική μορφή του Ηρακλή να συμβολίζει άθλους και κατορθώματα.

Ξεκινώντας από την Αρχαία Ελλάδα περνώντας στη Ρωμαϊκή περίοδο και την Αναγέννηση, ο μύθος του Ηρακλή συνδέεται αναπόσπαστα με τους συμβολισμούς της αρετής, τις μεγάλες «Ηράκλειες προσπάθειες» του ανθρώπου στην αντιμετώπιση κινδύνων και προκλήσεων.

Ο Ηρακλής (στην αρχ. ελλ. Ἡρακλῆς) ήταν αρχαίος μυθικός ήρωας, θεωρούμενος ως ο μέγιστος των Ελλήνων ηρώων. Γεννήθηκε στη Θήβα και ήταν γιός του Δία και της Αλκμήνης, απόγονος του Περσέα. Η ίδρυση των Ολυμπιακών Αγώνων, σύμφωνα με μυθολογικές παραδόσεις, αποδίδεται στον ημίθεο Ηρακλή, ο οποίος ιδρύει τους αγώνες δρόμου αλλά και τις αρματοδρομίες.

Δεν υπήρξε για τον αρχαίο κόσμο μόνο δαμαστής των άγριων ζώων, που απειλούσαν τον άνθρωπο, αλλά και προστάτης των αθλητών και σωτήρας του λαού, ιδρυτής πόλεων και αγώνων και, ακόμα, νικητής των γηρατειών και του θανάτου.

Εκτός από τις αφηγήσεις για την τεράστια σωματική του δύναμη, τη γενναιότητα, το θάρρος και την ευρηματική ευφυΐα του, διέθετε και μια απέραντη καλοσύνη. Οι άνθρωποι τον θεωρούσαν ημίθεο και όταν πέθανε, οι θεοί τον πήραν μαζί τους στον Όλυμπο κάνοντάς τον αθάνατο, αιώνιο σύμβολο δύναμης και πρότυπο αρετής.

Σήμερα, ο μύθος του Ηρακλή μπορεί να συμβολίσει την «ηράκλεια προσπάθεια»  και τη δύναμη του σύγχρονου ανθρώπου να αντιμετωπίσει – με τη συσσωρευμένη γνώση και τα πρωτόγνωρα τεχνολογικά επιτεύγματα – την απειλή της κλιματικής αλλαγής και την περιβαλλοντική υποβάθμιση.

Ο μύθος της ζώνης της Ιππολύτης που είναι και ο ένατος από τους άθλους του Ηρακλή εντοπίζεται στη Μ. Ασία, στα παράλια του Εύξεινου Πόντου και κατά τους μυθολόγους είναι η απλή μεταφορά της εκστρατείας του ήρωα προς την ασιατική ήπειρο.

Ένας άλλος άθλος που πραγματώνει ο Ηρακλής, διαδραματίζεται στην Τροία, όπου καταφθάνοντας ο Ηρακλής βρίσκει την κόρη του βασιλιά να στέκεται σε ένα βράχο και να προσφέρεται ως θυσία σε ένα θαλάσσιο τέρας. Αρνείται να προσφέρει τη βοήθειά του μέχρι να συμφωνήσει να του δωθούν τα καλύτερα άλογα του βασιλιά. Ο βασιλιάς ύστερα από την πραγμάτωση του άθλου δεν τηρεί την υπόσχεσή του και ο Ηρακλής υπόσχεται ότι θα επιστρέψει εκστρατεύοντας εναντίον του.

Ο μύθος του Ηρακλή έχει άθλους που πραγματώνονται σε όλη την Ελλάδα. Στις βασικές του γραμμές τον αποτελούν 3 κύκλοι, ο Θηβαϊκός ( Η γέννηση, Τα πρώτα χρόνια), ο Αργολικός (Το δωδέκαθλο) και ο Οιταϊκός (Τα τελευταία χρόνια και ο θάνατος στην Οίτη) . Έχουν γίνει προσπάθειες να προσδιοριστεί η πατρίδα του μύθου ανάμεσα σε δύο μυθικά κέντρα τη Θήβα και το Άργος ή και στη Μ. Ασία. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι το δωδέκαθλο είναι σταθερά δεμένο με την Αργολίδα το ίδιο και η γέννηση και τα πρώτα χρόνια, έχουν στενή σύνδεση με το Βοιωτικό χώρο.

Ο Ηρακλής είναι η μορφή που κυριαρχεί στην ελληνική μυθολογία περισσότερο από κάθε άλλο ήρωα του αρχαίου κόσμου. Στο πρόσωπο του Ηρακλή συγκεντρώθηκαν όλα τα χαρακτηριστικά και τα προσόντα με τα οποία η μυθοπλαστική φαντασία του λαού πάσχιζε να ολοκληρώσει μια δική του ταυτότητα. Η παγκόσμια εμβέλεια του Ηρακλή καθώς και τα κατορθώματά του αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για πολλές μορφές τέχνης. Πιο συγκεκριμένα έργα τέχνης που έχουν σαν θέμα τους τον Ηρακλή και τους άθλους του βρίσκουμε στις εξής μορφές τέχνης: