Περιγραφή του Δήμου

Ο Δήμος Αροανίας βρίσκεται νότια του όρους Ερύμανθος και νοτιοανατολικά του Νομού Αχαΐας ενώ συνορεύει με τους νομούς Ηλείας και Αρκαδίας. Η έκτασή του υπολογίζεται περίπου σε 173.804 στρέμματα και ο πληθυσμός του σε 2.556 κατοίκους (απογραφή 2001).

Η περιοχή αποτελείται από μια ανθρωπογεωγραφική ενότητα με κοινά χαρακτηριστικά στοιχεία όπως συνήθειες, ήθη και έθιμα αλλά και κοινό παρελθόν που χάνεται στο βάθος του χρόνου όταν ήκμασε εδώ η αρχαία πόλη-κράτος της Ψωφίδας. Τον Δήμο διαρρέουν οι ποταμοί Ερύμανθος, Σειραίος και Αροάνιος.

Έδρα του Δήμου είναι η Ψωφίδα (Τριπόταμα). Απέχει από την Αθήνα, μέσω Τρίπολης, 210 χλμ., από την Πάτρα 90 χλμ., από τα Καλάβρυτα 50 χλμ. ααι από την Αρχαία Ολυμπία 60 χλμ. Η ονομασία του Δήμου προέρχεται από το Δημοτικό διαμέρισμα Αροανίας ή Σοποτό, έδρα του δήμου πριν από το 1912.

Ο Δήμος αποτελείται από 12 Δημοτικά Διαμερίσματα: Ψωφίδα 360 κατοίκους, Αγράμπελα 340 κατοίκους, Αγρίδι 106 κατοίκους, Αλέσταινα 52 κατοίκους, Ανάσταση 125 κατοίκους, Αροανία 120 κατοίκους, Δεσινό 16 κατοίκους, Καμενιάνοι 112 κατοίκους, Λεχούρι 354 κατοίκους, Λιβάρτζι 422 κατοίκους, Πλάκα 152 κατοίκους, Σειρές 392 κατοίκους.

Πολλά στοιχεία για τη μακρόχρονη πορεία αυτού του τόπου διασώζονται από τους αρχαίους ιστορικούς Πολύβιο και Παυσανία, καθώς και από μεταγενέστερους περιηγητές (Πουκεβίλ κ.λ.π.) ή και από σύγχρονούς μας συγγραφείς και ιστορικούς (Παπανδρέου Γεώργιο κ.α.). Σήμερα, αντίθετα προς τη φθορά που επιφέρει το πέρασμα του χρόνου, η εγκατάλειψη και η αστυφιλία, οι λιγοστοί κάτοικοι της περιοχής προσπαθούν να συγκρατήσουν ανθρώπινους πόρους και έτσι να αγωνιστούν για την ανάπτυξη, την κάθε είδους πρόοδο και τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς τους.

Τοπική Οικονομία

Ο Δήμος είναι ορεινός και η οικονομία του στηρίζεται κυρίως στην κτηνοτροφία και δευτερευόντως στην γεωργία. Ο τουριστικός τομέας, και ειδικότερα ο οικοτουρισμός-αγροτουρισμός, μόλις τώρα αρχίζει να αναπτύσσεται, μολονότι η περιοχή μπορεί να υποστηρίξει ειδικές μορφές τουρισμού, χάρη στα φυσικά και πολιτιστικά της διαθέσιμα. Κατά τα άλλα, η περιοχή έχει οδικές προσβάσεις καλού επιπέδου εξυπηρέτησης, ενώ στους τομείς της αγροτικής και δασικής οδοποιίας υπάρχουν ελλείψεις, οι οποίες βελτιώνονται σταδιακά στο επίπεδο της δημοτικής οδοποιϊας.

Τουριστικές υποδομές και δραστηριότητες (έργα)

Πρόσφατα, η περιοχή του Δήμου χαρακτηρίστηκε ως μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ορεινές περιοχές για την ανάπτυξη του εναλλακτικού-ήπιου τουρισμού. Μάλιστα, στα πλαίσια του προγράμματος του ΕΟΤ «Οικοτουριστικές Διαδρομές» πρόκειται να πραγματοποιηθεί το φυσικό πάρκο του Ερυμάνθου.

Ο Δήμος από την πλευρά του έχει προγραμματίσει να δημιουργήσει πρότυπη τουριστική αγορά με τοπικά προϊόντα και υπηρεσίες, ενισχύοντας παράλληλα τις παραποτάμιες υπαίθριες δραστηριότητες στον ποταμό Ερύμανθο, όπως rafting, kayak κτλ. Προωθεί επίσης, σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Συλλόγων Πρώην Επαρχίας Καλαβρύτων, τη δημιουργία «βιολογικού πάρκου» ενισχύοντας έτσι τον οικοτουριστικό χαρακτήρα της περιοχής.

Φυσικά και Πολιτιστικά διαθέσιμα (συγκριτικά πλεονεκτήματα)

Η περιοχή διαθέτει πολλά συγκριτικά πλεονεκτήματα, μοναδικής φυσικής ομορφιάς και πολιτιστικής αξίας. Καταρχήν, η περιοχή χαρακτηρίζεται από τον υδάτινο πλούτο του ποταμού Ερυμάνθου, που είναι μια έκταση με ποικίλη χλωρίδα και πανίδα, γνωστή από την αρχαιότητα για την ξακουστή «πέστροφα του Ερυμάνθου» με το χαρακτηριστικό της χρώμα. Εξάλλου, η μοναδική μορφολογία του φαραγγιού του ποταμού συμβάλλει στην καταλληλότητά του για ποτάμια αθλήματα, όπως το canoe-kayak και το rafting.

Η παραποτάμια διαδρομή διακρίνεται από απαράμιλλη φυσική ομορφιά και γοητεία, ιδανική για την προσέλκυση και ικανοποίηση ακόμη και των πιο απαιτητικών φυσιολατρών, προσφέροντας πεδίο για ποικίλες δράσεις και πρωτοβουλίες στον αγροτουρισμό.

Στα πολιτιστικά διαθέσιμα συγκαταλέγονται οι παραδοσιακές αρχιτεκτονικές και οι κατασκευαστικές τεχνοτροπίες, που εντοπίζονται σε παραδοσιακά πετρόχτιστα σπίτια, εκκλησίες και γεφύρια. Ο επισκέπτης εντυπωσιάζεται επίσης από χαρακτηριστικούς νερόμυλους, δείγματα της παραδοσιακής βιομηχανικής αρχιτεκτονικής.

Επίσης, αντιπροσωπευτικά δείγματα πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελούν τα μοναστήρια Πορετσού και των Αγίων Θεοδώρων (χτισμένο περίπου από το 1100 μ.Χ.), οι ναοί Αγίου Παύλου Σοποτού και Αγίου Γεωργίου, καθώς και η Μόνη Αγίας Τριάδος που έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο (χτισμένη το 1599 μ.Χ.). Χώροι ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος είναι επίσης η αρχαία Ψωφίδα (Ακρόπολη ή Παλαιοκάστρο), που ήκμαζε για πάνω από δυο χιλιετερήδες.

Το καλύτερο σωζόμενο μνημείο είναι ο περίβολος του Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που είναι κτισμένος πάνω στα θεμέλια παλαιοχριστιανικού ναού στον ίδιο χώρο όπου στην αρχαιότητα ήταν κτισμένος ο ναός της Ερυκίνης Αφροδίτης.

Στο χωριό Καμενιάνοι στη τοποθεσία Καπριβαίνα (εδώ εικάζεται ότι πραγματοποιήθηκε και ο μύθος του Ηρακλή) διασώζονται τα απομεινάρια των αρχαίων δωρικών κιόνων στο «Αλώνι του Ξενοχρήστου», στην ανατολική περίπου άκρη του χωριού. Στο ίδιο χωριό υπάρχει επίσης η Μεγάλη Βρύση Καμενιάνων, που αποτελεί ένα από τα τρία μεγαλύτερα κεφαλόβρυσα της οροσειράς του Ερυμάνθου. Στην ευρύτερη περιοχή του Αϊ Γιάννη των Καμενιάνων έχουν επίσης εντοπιστεί τάφοι Μυκηναϊκής εποχής καθώς και ερείπια κτισμάτων της ίδιας εποχής που σώζονται μέχρι σήμερα.

Στο χωριό Αγράμπελα υπάρχει το γραφικό μοναστήρι του Πορέτσου και οι ναοί του Αγίου Δημήτριου και της Αγίας Βαρβάρας.

Ιδιαίτερου αισθητικού κάλλους είναι το χωριό Βερτσίτσι (Σειρές), το οποίο είναι παλαιό, ιστορικό και παραδοσιακό. Εξάλλου, θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί και ως διατηρητέο, καθώς τα περισσότερα σπίτια του είναι χτισμένα πριν το 1920 από Ηπειρώτες μάστορες. Άλλο επιβλητικό οικοδόμημα στο κέντρο του χωριού είναι ο Σακελλαρείκος Πύργος, διώροφο οικοδόμημα του 1721, λιθόκτιστο με πολεμίστρες.

Τέλος, στον μακρύ κατάλογο των πολιτιστικών διαθεσίμων της περιοχής μπορεί να συμπεριληφθεί η σύνδεσή της με έναν από τους άθλους του Ηρακλή, τον «Ερυμάνθειο Κάπρο». Στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Αροανίας εικάζεται η πραγμάτωση του άθλου, όπου ο Ηρακλής είχε εντολή να φέρει τον «Ερυμάνθειο Κάπρο» στο Άργος στον Ευρυσθέα. Ο μυθικός ήρωας χρησιμοποιώντας τέχνασμα παρέσυρε και παγίδευσε το ζώο στο φαράγγι της Φολόης (φαράγγι του Αντρωνίου στο γεφύρι του Μπερή).

Άλλη κατηγορία συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής είναι οι αγροτικές ασχολίες και τα παραδοσιακά αγνά κτηνοτροφικά προϊόντα της. Η περιοχή συγκεντρώνει άριστες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της βιολογικής κτηνοτροφίας.

Όλες οι παραπάνω δραστηριότητες, που αποτελούν συγκριτικά πλεονεκτήματα του Δήμου, προβάλλονται κάθε χρόνο μέσα από την έκθεση πολιτιστικής κληρονομιάς, περιβαλλοντικής δράσης και αγροτουρισμού που συνδιοργανώνει με την περιβαλλοντική, πολιτιστική μη κυβερνητική οργάνωση «Ερύμανθος».

Άλλος θεσμός προβολής των τοπικών προϊόντων και της τοπικής παραγωγής της περιοχής είναι η παραδοσιακή «εμποροζωοπανήγυρη» των Τριποτάμων. Και αυτή η πρωτοβουλία αποτελεί καρπό των εύστοχων, συντονισμένων και αποτελεσματικών προσπαθειών του «Ερύμανθου».

Πολιτιστικά δίκτυα

Στο Βερσίτσι διατηρούνται σήμερα δυο πολιτιστικοί σύλλογοι:

• Ο σύλλογος των Αθηνών με την επωνυμία: Σύλλογος των εν Αθήναις απόδημων Σειραίων «Η Ανάληψη του Σωτήρος» που ιδρύθηκε το 1970.
• Ο σύλλογος Σειραίων Πάτρας που ιδρύθηκε το 1975.

Επιστροφή στο αναπτυξιακό προφίλ των ορεινών περιοχών της Πελοποννήσου