Περιγραφή του Δήμου
Η Λαμπεία βρίσκεται στο σημείο όπου συναντώνται οι τρεις νομοί Αρκαδίας, Ηλείας και Αχαΐας. Ο Δήμος περιλαμβάνει τρία χωριά, το ομώνυμο χωριό Λαμπεία ή Δίβρη, την Ορεινή ή Μοστενίτσα και τον Αστρά. Βρίσκεται στην νοτιοδυτική πλευρά του Ερυμάνθου και ανήκει στο νομό Ηλείας. Κατέχει έκταση περίπου 72.4 χιλιομετρικά στρέμματα και σύμφωνα με την απογραφή του 2001 αριθμεί 1013 μόνιμους κατοίκους. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 70 χλμ. από τη Πάτρα, μέσω της οδού 111 Πατρών-Τριπόλεως, και 250 περίπου χλμ. από την Αθήνα μέσω της Εθνικής Οδού Αθηνών – Κορίνθου – Τριπόλεως -Πατρών.
Τοπική Οικονομία
Ο Δήμος είναι ορεινός και η οικονομία του στηρίζεται κυρίως στην κτηνοτροφία και λιγότερο στην γεωργία. Ο τουριστικός τομέας παρουσιάζει μια ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, καθώς έχουν δημιουργηθεί στην περιοχή ορισμένα μικρά καταλύματα για την εξυπηρέτηση του ήπιου τουρισμού. Ασφαλώς, υπάρχουν περιθώρια και συνθήκες για μεγαλύτερη αξιοποίηση της περιοχής στο πλαίσιο του αγροτουρισμού – οικοτουρισμού.
Κατά τα άλλα η περιοχή έχει οδικές προσβάσεις καλού επιπέδου εξυπηρέτησης, ενώ στους τομείς της αγροτικής και δασικής οδοποιίας υπάρχουν ελλείψεις, οι οποίες βελτιώνονται σταδιακά στο επίπεδο της δημοτικής οδοποιίας.
Τουριστικές υποδομές και δραστηριότητες (έργα)
Ο Δήμος Λαμπείας διατρέχεται από το εθνικό πεζοπορικό μονοπάτι 31, το οποίο ξεκινά από την Πάτρα (όρος Παναχαϊκό) και καταλήγει στην Αρχαία Ολυμπία, αφού διασχίσει τους ορεινούς όγκους Ερυμάνθου, Λαμπείας και Φολόης. Πρόκειται για ένα αρκετά γνωστό μονοπάτι, το οποίο είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να δίνει στον πεζοπόρο τη δυνατότητα να απολαύσει την όμορφη διαδρομή χωρίς ενοχλήσεις από διερχόμενα αυτοκίνητα.
Φυσικά και Πολιτιστικά διαθέσιμα (συγκριτικά πλεονεκτήματα)
Η Λαμπεία είναι φωλιασμένη στα Λάμπεια Όρη, από τα οποία πήρε το όνομά της. Το χωριό είναι χτισμένο αμφιθεατρικά σε επτά συνοικίες και είναι σήμερα διατηρητέος οικισμός. Κάποια εποχή ονομαζόταν και Δίβρη, σλαβικό όνομα, που σημαίνει «δροσιά». Το κλίμα της ήταν τόσο καλό, που οι γιατροί, μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα, σύστηναν την παραμονή στο χωριό ως φάρμακο για τις παθήσεις και τονωτικό για τους εξασθενημένους οργανισμούς. Το χωριό, εκτός από το καλό κλίμα που έχει, φημίζεται για τα άφθονα κρυσταλλένια νερά (έχει περίπου 100 πήγες – βρύσες) και τα πανέμορφα αισθητικά δάση από έλατα, πουρνάρια και γάβρα.
Αν λάβουμε υπόψη μας την ύπαρξη του παλαιοβυζαντινού ή βυζαντινού ναού της Αγίας Τριάδας (12ος-13ος αι. ή κατά άλλους παλαιοχριστιανικός του 6ου αι.) και τα αλλά παραδοσιακά μνημεία, τον ρόλο που διαδραμάτισε στον απελευθερωτικό αγώνα επί της Τουρκοκρατίας και την ενδιαφέρουσα ιστορική διαδρομή της, εικάζουμε ότι πρέπει να ήταν μια ακμάζουσα τοπική κοινωνία, από παλαιοτάτων χρόνων.
Επίσης, στο χωριό λειτούργησαν δυο από τα πρώτα ελληνικά σχολεία μετά την επανάσταση του 1821, Αρρένων και Παρθεναγωγείο, τα οποία στεγάζονται τώρα σε δυο νεοκλασσικα κτίρια (μοναδικά στην Ηλεία) των αρχών του αιώνα, δωρεάς του Ανδρέα Συγγρού.
Η οικονομική ευμάρεια, αλλά κυρίως η θρησκευτική ευλάβεια των κατοίκων της Λαμπείας ήταν αιτία να ανεγερθούν στην περιφέρειά της ιεροί ναοί, εξωκλήσια και μονές, όπως ο ναός της Αγίας Τριάδος (12ου –13ου αι), οι μονές Άνω και Κάτω Δίβρης. Τα θρησκευτικά αυτά μνημεία φθάνουν τον εκπληκτικό αριθμό των 100.
Εντυπωσιακά είναι και αλλά παραδοσιακά κτίσματα φτιαγμένα με πελεκητή πέτρα όπως βρύσες, καμπαναριά, γεφύρια, μύλοι ή απλά σπίτια με ιδιαίτερο χρώμα και αξιόλογη τοπική αρχιτεκτονική.
Στο χωριό Ορεινή (Μοστενίτσα), στο νοτιοανατολικό χώρο του Αγίου Ιωάννη, έχουν ανακαλυφθεί παλιά ευρήματα όπως ο λαξευτός τάφος σχήματος Γ κεφαλαίου στο οποίο αρχαιολόγοι απεφάνθησαν ότι είχαν θάφτει τρεις βασιλιάδες της αρχαίας Ψωφίδας. Επίσης, υπάρχουν δυο αξιόλογα κτίσματα της φραγκοκρατίας, ο Άγιος Γεώργιος και ο ναός των Ταξιαρχών τα οποία κτίστηκαν τον 12ο αιώνα. Ο Άγιος Ιωάννης της Μοστενίτσας πανηγυρίζει στις 26 Σεπτεμβρίου.
Ακριβώς απέναντι από το χωριό Αστράς (Νουσά), το οποίο αποτελούσε τμήμα της αρχαίας Αζανίας και της πόλης – κράτους της αρχαίας Ψωφίδας, βρίσκεται ένα Ασκητήριο που είναι λαξευμένο μέσα στο βουνό και είναι διώροφο. Το λάξευμα του Ασκητήριου αποδίδεται στον Όσιο Μελέτιο γύρω στον 9ο αιώνα.
Κοντά στον Δήμο Λαμπείας υπάρχει και ο ποταμός Ερύμανθος όπου είναι κατάλληλος για ποτάμια αθλήματα, όπως το canoe-kayak. Επίσης το βουνό του Ερύμανθου προσφέρεται για πεζοπορία και ορεινή ποδηλασία αλλά ακόμα και για διαδρομές με 4×4 στα ορεινά μονοπάτια.
Πολιτιστικά δίκτυα.
Το Πνευματικό Κέντρο Δίβρης παρέχει κοινωνικές και μορφωτικές δραστηριότητες ενώ φιλοξενεί και πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως το Φεστιβάλ του Βουνού.
Επίσης, στην Λαμπεία πραγματοποιούνται και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως το «Χορευτικό Σεργιάνι», στις 20 Ιουνίου, και το «Αντάμωμα στα Έλατα», στις 27 Ιουλίου.
Έντονη είναι η δραστηριότητα πολιτιστικών συλλόγων που είτε εδράζονται είτε αναφέρονται στην περιοχή της Λαμπείας:
- Πανελλήνια Εκπολιτιστική Ένωση Λαμπειέων (Διβριωτών)
- Σύλλογος Διβριωτών Αθηναίων
- Σύλλογος Ορειναίων εν Πάτρα
- Σύλλογος «Αγ. Ιωάννης» Ορεινής – Αθήνας
- Σύλλογος Αστραίων Αθήνας
- Σύλλογος Αστραίων Πάτρας
- Σύλλογος Καλυβίων Αστρά
Τέλος, υπάρχει και εκδοτική δραστηριότητα που εκπροσωπείται από την Εφημερίδα “Εντός” Δίβρης και το Περιοδικό “ΔΙΒΡΗ”
Επιστροφή στο αναπτυξιακό προφίλ των ορεινών περιοχών της Πελοποννήσου