Γράφει η Βίκυ Καλογεροπούλου
Θεατρολόγος MSc
H ψηφιοποίηση της χρηστικής πληροφορίας και η διάχυσή της μέσω των ηλεκτρονικών δικτύων στον τελικό χρήστη τη καθιστά το σημαντικότερο συστατικό στοιχείο του νέου μοντέλου της οικονομικής και κοινωνικής συνεργασίας. Η ψηφιοποίηση της πληροφορίας δημιούργησε τις απαραίτητες συνθήκες γι`αυτή τη μεγάλη ανατροπή κι ενώ εώς σήμερα προσεγγίζαμε την πληροφορία υπό τη μορφή γνώσης, συναλλαγών κ.τ.λ.,πλέον αυτή είναι προσπελάσιμη μέσω των δικτυωμένων Η/Υ χωρίς να απαιτείται η μετακίνησή της από το χώρο της γεωγραφικής της εγκατάστασης προς το φυσικό ή τεχνητό σημείο αποθήκευσής της.
Η αναγκαιότητα μιας οργανωμένης ψηφιακής ενημέρωσης στον τομέα της δράσης των κοινωνικών οργανώσεων είναι εμφανής είτε αυτές προέρχονται από τους επίσημους κρατικούς και δημοτικούς φορείς είτε από ιδιωτικές και εθελοντικές πρωτοβουλίες, ιδιαίτερα στις μέρες μας την εποχή της δικτύωσης και της διασύνδεσης των υπολογιστικών συστημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο. Η προτεραιότητά μας είναι η ασφάλεια των ηλεκτρονικών διόδων και η ταχύτητα προσπέλασης της πληροφορίας.
Ξεκινώ, αναφέροντας ως παράδειγμα, το Κέντρο Πρόληψης ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ του δήμου Περιστερίου που ιδρύθηκε το 1998 και λειτουργεί σε συνεργασία με το Οργανισμό Κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ) ή το πρόγραμμα Βοήθεια στο Σπίτι, ένα πρόγραμμα κοινωνικής προστασίας με στόχο την παροχή οργανωμένης και συστηματικής φροντίδας σε ηλικιωμένους, άτομα με αναπηρίες και σε προσωρινά ανήμπορα άτομα και το παρόμοιο πρόγραμμα ΦΡΟΝΤΙΖΩ του δήμου Ιλίου που διαφημίζεται τις τελευταίες μέρες και στην τηλεόραση και στο οποίο λειτουργεί και Τράπεζα Αίματος.
Το ζητούμενο, όμως, δεν είναι μόνο η πρόσβαση στην πληροφορία αλλά και η βέλτιστη διαχείριση και δυναμική επεξεργασία του τεράστιου όγκου της ψηφιοποιημένης πληροφορίας.Παραγωγοί αυτής της πληροφορίας είναι οι κυβερνήσεις, οι δημόσιοι οργανισμοί, οι δήμοι, πανεπιστημια,τα ερευνητικά κέντρα, οι επιχειρήσεις ανεξαρτήτως κλάδου και μεγέθους, οι κοινωνικές οργανώσεις που άπτονται του θέματός μας, ακόμη κι οι ίδιοι οι πολίτες. Όλοι εμείς, ανεξαρτήτως κοινωνικής και οικονομικής προέλευσης, έχουμε ίσα δικαιώματα απέναντι στην πληροφορία όπου και όπως κι αν ζούμε. Κι αυτό το ΟΛΟΙ, αποτελεί αξίωμα για την ΚτΠ στην Ε.Ε (Ευρωπαϊκή Ένωση) καθώς και οικουμενική πρόκληση. Και σύμφωνα με τις ανθρώπινες αξίες για την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, οφείλει να διασφαλίζεται η ομαλή πρόσβαση του συνόλου του πληθυσμού στην ψηφιοποιημένη πληροφορία και κατ` επέκταση να δίδεται προτεραιότητα και έμφαση στα ασθενέστερα οικονομικά και μορφωτικά στρώματα.
Όμως έμφαση πρέπει να δοθεί και σ` αυτό καθ´αυτό το περιεχόμενο της ψηφιοποίησης των πληροφοριών. Στο κατά πόσον αυτές οι πληροφορίες που πηγάζουν είτε από δημοσιεύσεις στον Τύπο από την τηλεόραση είτε από προφορικές ήτοι από στόμα σε στόμα ειδήσεις είτε από επιτόπιες προσεγγίσεις (βλέπε ρεπορτάζ και συνεντεύξεις τόσο με άτομα που ασκούν εξουσία π.χ. στους δήμους όσο και με άτομα που ανήκουν στις λεγόμενες ευπαθείς κοινωνικές ομάδες – μετανάστες, άστεγοι, εθισμένοι σε ουσίες, άνεργοι κ.ο.κ.) είτε απ` αυτό καθ´αυτό το διαδίκτυο, είναι διαθέσιμες ευκόλως προσβάσιμες στο ευρύ κοινό ώστε να είναι χρήσιμες στην καθημερινότητα του πολίτη. Και λέω “πολίτη” διότι όλοι έχουν τα ίδια δικαιώματα και είναι ίσοι απέναντι στην ΚτΠ και ακόμη περισσότερο αυτοί που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες. Συνεπώς, η ευθύνη αυτών που χειρίζονται το διαδίκτυο με σκοπό την ενημέρωση και την παροχή πληροφοριών σχετικά με τις προαναφερθείσες ομάδες ατόμων, είναι μεγάλη.
Καθίσταται,λοιπόν, αναγκαία η ψηφιακή καταγραφή των δράσεων των κοινωνικών οργανώσεων, όπως και η επικοινωνία των κοινωνικών οργανώσεων μεταξύ τους, ώστε να οδηγηθούμε σε μια δυνατή συλλογική δράση με ισχυρό μέλλον που θα δικαιολογεί το κοινωφελές έργο που παράγει η εκάστοτε οργάνωση. Διότι μόνο η ένωση των προσπαθειών, η συνεργασία και η ομοσπονδιοποίηση κατά κάποιο τρόπο, η δικτύωση μεταξύ των τοπικών οργανώσεων δημιουργεί τις απαραίτητες συνθήκες και δυνατότητες τεχνογνωσίας για την υποστήριξη, συμβουλευτική, το σχεδιασμό και τη μελέτη των προγραμμάτων και των δράσεων κάτι που μακροπρόθεσμα μπορεί να οδηγήσει και στην ενίσχυση της τοπικής απασχόλησης επιβεβαιώνοντας το γνωστό «δούναι και λαβείν».
Η επιλογή του περιεχομένου που ψηφιοποιείται συνιστά μια από τις σημαντικότερες αποφάσεις κατά τη διάρκεια ενός έργου ψηφιοποίησης. Και επειδή το ιδανικό, δηλαδή, η ψηφιοποίηση ενός πλήρους συνόλου δεν είναι εφικτή στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, η επιλογή των πληροφοριών και των δράσεων είναι αναγκαίο να γίνεται με καθορισμένα κριτήρια. Ένα βασικό κριτήριο είναι Ο ΣΤΟΧΟΣ του έργου ψηφιοποίησης. Άλλους στόχους έχει, για παράδειγμα, η ψηφιοποίηση προς εκπαιδευτική χρήση και άλλους στόχους η δημιουργία μιας βάσης δεδομένων για θέματα που αφορούν τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες ουσιαστικά, στόχο έχουν την εκστρατεία και κινητοποίηση των πολιτών προς την κατεύθυνση της κοινωνικής μέριμνας και ποιότητας ζωής, της ανθρωπιστικής βοήθειας και μια πιο αποτελεσματική παρέμβαση και δράση για την προστασία των κοινωνικών και ηθικών δικαιωμάτων στην υγεία, τη στέγη, την εργασία, τη μόρφωση.
Η σημασία της έκδοσης ηλεκτρονικής εφημερίδας είναι στην εποχή μας για όλους τους παραπάνω λόγους αδιαμφισβήτητη ενώ η συμμετοχή, ακόμη και η εθελοντική σ` αυτό, πολύτιμη. Δεν αρκεί η μεμονωμένη δράση των δήμων αλλά και η αλληλοενημέρωση και αλληλοϋποστήριξη ώστε να υπάρχει ένας κοινός συλλογικός στόχος και δράση. Κάθε κοινωφελής δράση που προέρχεται, για παράδειγμα, από φορείς οφείλει να γίνεται γνωστή και να στηρίζεται με απώτερο στόχο τη βελτίωση και την αποδοτικότερη λειτουργία τους.
Με άλλα λόγια αναφέρομαι στη συνεργασία και στα ενιαία πλάνα οργάνωσης ώστε να έχουμε καρπούς. Μεμονωμένες προσπάθειες, ακόμη κι όταν προέρχονται από φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όσο καλή θέληση κι αν υπάρχει αν τούτες παραμένουν στην αφάνεια για το ευρύ κοινό και δε δημοσιοποιούνται διαδικτυακά (για τους προαναφερθέντες λόγους) δεν οδηγούν σε διαρκή και μακροχρόνια αποτελέσματα ούτε και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως παράδειγμα προς άμεση εφαρμογή κι από άλλους τοπικούς φορείς.
Επομένως, ψηφιοποιημένοι πληροφοριακοί κατάλογοι και παρόμοιοι σύνδεσμοι για χώρους π.χ. Στους οποίους παρέχονται συσσίτια, για κέντρα αστέγων είτε αυτά προέρχονται από του δήμους είτε από άλλες ιδιωτικές και εθελοντικές πρωτοβουλίες π.χ από Ιερούς Ναούς, κοινωνικά ιατρεία, κοινωνικά φαρμακεία, κοινωνικά παντοπωλεία κ.ο.κ. – κι εδώ εντοπίζεται, κυρίως, το μεγάλο πληροφοριακό διαδικτυακό κενό καθώς οι επίσημοι φορείς, στην πλειοψηφία τους έχουν τη βασική υλικοτεχνική και οικονομική υποδομή ώστε να δημοσιοποιούν τη δράση τους – είναι απαραίτητο αν όχι αναγκαίο να ψηφιοποιούνται ώστε να διευκολύνεται και να οργανώνεται υπεύθυνα η κάθε είδους δράση που υπόκειται στους παραπάνω τομείς.
Τέλος δε θα πρέπει να ξεχνούμε και την άμεση συνεισφορά της ψηφιοποίησης στ α περιβαλλοντικά θέματα και την επονομαζόμενη Πράσινη Οικονομία ακολουθώντας το παράδειγμα μεγαλύτερων – παγκόσμιων οργανώσεων, όπως, η Greenpeace αλλά και σε θέματα υγείας, όπως, Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα. Κάθε είδους τοπική πρωτοβουλία είτε επίσημη είτε ανεπίσημη οφείλει να ακολουθεί το παράδειγμα της επαρκούς ψηφιοποίησης πληροφοριών και συμβουλευτικής καθοδήγησης παρόμοιων οργανώσεων παγκόσμιου βεληνεκούς.
Είναι εξάλλου γεγονός πως και το επιστημονικό ενδιαφέρον στρέφεται πλέον στους λόγους που συνετέλεσαν ώστε και οι Μ.Κ.Ο (Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις) να αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της Εθνικής αλλά και Παγκόσμιας Κοινωνίας Πολιτών. Υπό το πρίσμα, λοιπόν, των οργανώσεων κοινωνικού χαρακτήρα που απασχολεί ολοένα και περισσότερους ενεργούς πολίτες και εκτείνεται σε πολλά και διαφορετικά πεδία (προστασία του περιβάλλοντος, ανθρωπιστική βοήθεια, παροχή κοινωνικών υπηρεσιών, προαγωγή συμφερόντων ασθενέστερων κ.τ.λ. με στόχο την κοινωνική ανάπτυξη και βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης) και σημειώνοντας ταυτοχρονα ραγδαία αύξηση, καθίσταται αναγκαία όχι μόνο η ψηφιοποιημένη ανάδειξη της ποικιλομορφίας των δράσεων στον τομέα της κοινωνικής φροντίδας αλλά και η καταγραφή των οργανώσεων και τοπικών ομάδων που δραστηριοποιούνται σ` αυτόν τον τομέα όπως, επίσης, και οι πόροι τους, τα μέλη τους, οι τομείς που αντιμετωπίζουν δυσκολίες π.χ. η έλλειψη οικονομικών πόρων και υλικοτεχνικής υποδομής που αποτελεί συχνό φαινόμενο, η εξεύρεση εθελοντών ή ακόμη και η απαραίτητη εκπαίδευση αυτών στους τομείς των νέων τεχνολογιών ώστε να είναι αποδοτικότερη η προσπάθειά τους.
Παράδειγμα καταλόγου χρήσιμων πληροφοριών και διευθύνσεων (βλέπε www.antallaktiki.gr/perithalpsi για κοινωνικά ιατρεία και φαρμακεία και www.antallaktiki.gr/trofima-rouxa/athens για κοινωνικά παντοπωλεία).