Γράφει η Αθανασία Οικονόμου
Πολιτικός Επιστήμων
Το κλίμα που έχει διαμορφωθεί στην Ελλάδα κατόπιν των δραματικών πολιτικών εξελίξεων και της γενικότερης οικονομικής αστάθειας που επικρατεί, οδήγησε σε επιβράδυνση της τουριστικής κινητικότητας όχι μόνο σε διάφορους προορισμούς σε περιοχές της Ελλάδας, αλλά και στο άλλοτε ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Επιπρόσθετοι λόγοι συνέβαλλαν στο αποτέλεσμα αυτό, το οποίο αμαύρωσε την εικόνα του κέντρου και πήρε διεθνή δημοσιότητα.
Τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργηθεί στην Ελλάδα συνθήκες δριμείας δυσφήμισης, παρά το γεγονός ότι αποτελούσε πάντα κορυφαίο πόλο έλξης για εκατομμύρια τουρίστες. Κυρίως τα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης ασκούν αρνητική κριτική, ιδιαιτέρως τα τελευταία τέσσερα χρόνια, σχετικά με το ασταθές οικονομικό και κοινωνικό της υπόβαθρο, έχοντας ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας γενικότερης προβληματικής εικόνας με δυσμενείς συνέπειες.
Ιδιαιτέρως σημαντικό αποτελεί το πλήγμα που υπέστη ο τομέας του τουρισμού, ο οποίος θεωρείται από τους βασικούς πυλώνες της ελληνικής οικονομίας, λόγω της σημαντικής μείωσης των αφίξεων στην Ελλάδα. Σημαντική είναι, επίσης, η μείωση του συνεδριακού τουρισμού που εκδηλώθηκε με δεκάδες ακυρώσεις σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας.
Σύμφωνα με μελέτες, τα ποσοστά της τουριστικής κίνησης σημείωσαν σημαντικές διακυμάνσεις ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες που επικρατούσαν στο εσωτερικό της Ελλάδας αλλά και τις πολιτικές εξελίξεις. Παρατηρήθηκε τάση υποκατάστασης της Ελλάδας ως τόπου προορισμού με κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα που χαρακτηριζόταν από περισσότερη σταθερότητα. Από το 2009 και μετέπειτα κυρίως, παρατηρούνται μειώσεις ποσοστιαίων μονάδων κινητικότητας τουρισμού το οποίο μεταφράζεται ποσοτικά σε εκατομμύρια τουρίστες. Το 2009, σημειώθηκε μείωση διανυκτερεύσεων σε ποσοστό 7% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο ενώ το 2010, ζημιές άρχισαν να καταμετρούν οι περισσότεροι τουριστικοί προορισμοί της χώρας με το άνοιγμα της σεζόν, εμφανίζοντας πτώσεις στις αφίξεις και στις εισπράξεις. Ακόμη και ορισμένα νησιά της Ελλάδας, τα οποία δε σημείωσαν ανησυχητική μείωση αριθμού επισκεπτών, παρουσίασαν πτώση εισπράξεων για τις τοπικές επιχειρήσεις. Το 2011, σημειώθηκε ανάλογη τουριστική μείωση, ενώ στο πρώτο τρίμηνο του 2012 σημειώθηκε μείωση 11,7% στον αριθμό αφίξεων. Χαρακτηριστικό είναι, πως έχει παρατηρηθεί αλλαγή στη σύνθεση των τουριστών που επισκέπτονται την Ελλάδα. Αξιοσημείωτη είναι η χαρακτηριστική τάση απώλειας τουριστών από τη Γερμανία.
Το φαινόμενο της γκετοποίησης του κέντρου, ως απόρροια της ατελούς λειτουργίας των αγορών που δεν αναπτύχτηκαν εγκαίρως και λειτούργησε ως αποικία κοινωνικά αποκλεισμένων ατόμων με παραβατικές συμπεριφορές, οδήγησε στη μεταμόρφωση της περιοχής ως δύσβατης και απαγορευτικής για την ασφάλεια τόσο των κατοίκων όσο και των τουριστών. Το φαινόμενο αυτό έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις, με συνέπεια την εκτροπή των τουριστών και την οικονομική καταστροφή των επιχειρήσεων της περιοχής. Ως αποτέλεσμα, περισσότερα από 30 ξενοδοχεία έχουν κλείσει οριστικά στο κέντρο της πόλης ενώ πολλά υπολειτουργούν ή προτίθενται να κλείσουν. Η ζημιά είναι αισθητή ακόμη και σε πολυτελή ξενοδοχεία.
Πολυάριθμα είναι τα αρνητικά σχόλια από τη διεθνή ειδησεογραφία για την κατάσταση του ιστορικού κέντρου το οποίο κάποτε χιλιάδες τουρίστες θεωρούσαν παραδοσιακό προορισμό λόγω των σημαντικών αρχαιολογικών μνημείων. Πλέον, επικρατεί η αντίληψη ότι η ανομία και η εγκληματικότητα μαστίζουν την περιοχή.
Οι αλλεπάλληλες απεργίες και οι διαδηλώσεις που παρέλυαν συγκοινωνιακά το κέντρο, καθώς, επίσης, και τα βίαια γεγονότα που συνέβησαν, συντέλεσαν στην απομάκρυνση των επισκεπτών από την εν λόγω περιοχή. Δημιουργήθηκε με αυτόν τον τρόπο η εντύπωση πως στο κέντρο της Αθήνας κυριαρχεί συχνά η βία και η ταλαιπωρία. Απαξιωτικές εικόνες από τις διαδηλώσεις έκαναν το γύρο του κόσμου με αποτέλεσμα τη δυσφήμιση της χώρας. Έτσι, αποτέλεσε συχνό φαινόμενο να επισκέπτονται την Αθήνα για λίγες ώρες, κυρίως, επιβάτες από κρουαζιερόπλοια τα οποία αγκυροβολούσαν στον Πειραιά, με μοναδικό προορισμό μια σύντομη επίσκεψη σε αρχαιολογικούς χώρους.
Είναι πλέον αναμφισβήτητο, πως αποτελεί επιτακτική ανάγκη να λειτουργήσουν μηχανισμοί για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Ο τουρισμός συμβάλλει αποφασιστικά στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της Ελλάδας, γι’ αυτό επιβάλλονται άμεσα λύσεις για την προσέλκυση τουριστών. Είναι δεδομένο πως αν συνεχιστεί με την ίδια ένταση η εν λόγω δυσφήμιση, η συνεχής μείωση του τουρισμού θα επιβραδύνει δραματικά την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.
