Γράφει ο Αθανάσιος Κόκκοτος
Διαχειριστής περιβάλλοντος-Περιβαλλοντολόγος
Παρά την ύπαρξη και την εξάπλωση που έχει γνωρίσει το διαδίκτυο τα τελευταία 20 χρόνια, καμία ουσιαστική και οργανωμένη πληροφορία δεν υπάρχει σχετικά με το θέμα της βιολογικής γεωργίας στον Ελληνικό ιστοχώρο. Πώς μπορεί να γίνει μια τέτοια οργάνωση της ψηφιακής πληροφορίας προς όφελος της διάδοσης-βελτιστοποίησης των πρακτικών της βιολογικής γεωργίας;
Είναι γεγονός πως στη ζωή μας τα τελευταία 20 χρόνια το διαδίκτυο και η ψηφιακή πληροφόρηση μέσω αυτού, εξελίχθηκαν σε τέτοιο βαθμό ώστε σήμερα να είναι για πολλούς η μόνη πηγή ενημέρωσης, αντικαθιστώντας την τηλεόραση και τις εφημερίδες. Είναι μάλιστα τέτοια η εξάπλωση αυτού του μέσου που αν κάποιος σήμερα θέλει να γνωστοποιήσει στο ευρύτερο κοινό την γνώμη του ή απλώς να ενημερώσει, καταφεύγει στη χρήση του διαδικτύου.
Η χρήση του διαδικτύου από το κοινό έχει πολλά πλεονεκτήματα με τα σημαντικότερα εξής τρία:
- Ο χρήστης έχει την δυνατότητα για πρώτη φορά στην ιστορία της ενημέρωσης, να αναζητά μόνος του την πληροφορία που θέλει στοχευμένα, χωρίς να είναι αναγκασμένος να την δέχεται παθητικά.
- Ο χρήστης εκμεταλλεύεται την διαδραστικότητα του δικτύου για να λαμβάνει άμεσες απαντήσεις στα θέματα που τον απασχολούν από ειδήμονες επί του θέματος, όπου τώρα του είναι πιο προσιτοί για επικοινωνία.
- Ο χρήστης έχει το χρόνο να κρίνει μόνος του, να επεξεργαστεί περαιτέρω την πληροφορία καθώς και να διασταυρώσει μέσω έρευνας το υλικό περιεχόμενο της πληροφορίας για την εγκυρότητά του.
Γίνεται, λοιπόν, σαφές από τα παραπάνω ότι η σύγχρονη δεσπόζουσα μορφή ενημέρωσης για τον πολίτη, τώρα και για το επόμενα μελλοντικά χρόνια, είναι το διαδίκτυο, το οποίο κατ’ αυτό τον τρόπο γίνεται παράλληλα και ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο στα χέρια εκείνου που επιθυμεί να προσεγγίσει άμεσα το κοινό για να το ενημερώσει και ευαισθητοποιήσει πάνω σε κοινωνικά, πολιτικά, περιβαλλοντικά κ.λπ. θέματα.
Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζεται μια πρόταση σχετικά με το πώς θα μπορούσε να οργανωθεί και να χρησιμοποιηθεί από το ευρύτερο κοινό η ψηφιακή γνώση γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα, την βιολογική γεωργία.
Τι προτείνεται
Δυστυχώς παρά την ευρεία διάδοση του διαδικτύου στη ζωή μας, υπάρχει ένα μεγάλο έλλειμμα που παρουσιάζεται σε οργανωμένες υπηρεσίες ψηφιακής πληροφόρησης στον ελληνικό ιστοχώρο σχετικά με το θέμα της Βιολογικής Γεωργίας / Κτηνοτροφίας και των Βιολογικών Προϊόντων. Βέβαια, στο παρελθόν είχαν δημιουργηθεί αντίστοιχες ιστοσελίδες σχετικά με το θέμα της Βιολογικής γεωργίας όπως, οι evonymos.org, bioport.gr, bioagro.gr, bioagros.gr, greenbusiness.gr και πολλά μεμονωμένα blog ενώσεων καταναλωτών (biozo.gr) ή ηλεκτρονικά καταστήματα βιολογικών προϊόντων (biosophy.gr, ebio.gr), τα οποία όμως αποτελούν περισσότερο τμηματικές προσεγγίσεις και όχι συνολική προσέγγιση του θέματος της βιολογικής γεωργίας. Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει ένα κεντρικό σημείο αναφοράς το οποίο να απευθύνεται σε όλους τους πιθανούς χρήστες και σε όλο των φάσμα των βιολογικών προϊόντων και υπηρεσιών, ενώ παράλληλα ένας μεγάλος όγκος υφιστάμενων / χρηστικών πληροφοριών γύρω από τους φορείς της βιολογικής γεωργίας δεν είναι διαθέσιμος στο διαδίκτυο.
Προτείνεται λοιπόν η δημιουργία μιας δικτυακής πύλης, η οποία θα συνίσταται από μια τράπεζα γνώσεων / e-Βιβλιοθήκη σε θέματα βιολογικής παραγωγής τροφίμων και ζώων, ένα διαδραστικό σύστημα συχνών ερωταπαντήσεων για τη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία καθώς και ένα ηλεκτρονικό χάρτη – οδηγό που θα συμπεριλαμβάνει όλους τους κατά τόπους φορείς της βιολογικής γεωργίας ανά την Ελλάδα.
Βασικός στόχος αυτής της διαδικτυακής πύλης θα είναι η ολοκληρωμένη προσφορά γνώσης στο χώρο της βιολογικής Γεωργίας η οποία θα απευθύνεται σε όλο τον πληθυσμό που έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο και ενδιαφέρεται δυνητικά να ασχοληθεί με τις βιολογικές καλλιέργειες αλλά και στον επαγγελματία που ήδη βρίσκεται στον χώρο και επιθυμεί να ενημερωθεί ολοκληρωτικά και υπεύθυνα, με την χρήση της πληροφορικής και τις τρέχουσες εξελίξεις στον χώρο.
Η τράπεζα γνώσεων / e-Βιβλιοθήκη
Η τράπεζα γνώσεων θα πρέπει να αποτελείται από ένα μεγάλο αριθμό ψηφιακών βιβλίων, επιστημονικών άρθρων και μονογραφιών κατηγοριοποιημένα ανάλογα με την θεματολογία που διαπραγματεύονται.
Η χρήση της τράπεζας γνώσεων από τους χρήστες, περιγράφεται στις παρακάτω δυνατότητες που θα πρέπει να τους προσφέρονται.
- Δυνατότητα αναζήτησης στο σύνολο της ύλης των ψηφιοποιημένων βιβλίων και άλλων συγγραμμάτων της τράπεζας γνώσεων.
- Πρόσβαση στο πλήρες κείμενο των βιβλίων βιολογικής γεωργίας.
- Αναζήτηση και ανάκτηση πληροφοριών από ηλεκτρονικά άρθρα, περιοδικά και ηλεκτρονικές μονογραφίες.
- Αυτόματη ενημέρωση για τις νέες προσκτήσεις στον κατάλογο της βιβλιοθήκης της τράπεζας γνώσεων.
- Δυνατότητα αξιολόγησης αποτελεσμάτων και ενημέρωσης των πηγών από τους ίδιους τους χρήστες, οι οποίες ενημερώσεις θα εξετάζονται από τους υπεύθυνους της τράπεζας γνώσεων και θα ενσωματώνονται σε αυτήν, εφόσον θα έχει ελεγχθεί πρώτα η εγκυρότητά τους.
- Ηλεκτρονικό σύστημα επικοινωνίας με τους υπεύθυνους της τράπεζας γνώσεων για υποβολή σχολίων, ερωτημάτων, αιτήσεων και ενημέρωσης νέων πηγών.
Η διαδραστική υπηρεσία ερωταπαντήσεων
Ο χρήστης θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να απευθυνθεί σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα κατηγοριοποιημένων και εύκολα προσβάσιμων πληροφοριών γύρω από τα θέματα που τον ενδιαφέρουν και να επιλέγει στοχευμένες ερωτήσεις σε θέματα που τον αφορούν.
Η διαδραστική υπηρεσία ερωταπαντήσεων η οποία προτείνεται, θα πρέπει να βασίζεται στη συγγραφή επιστημονικού εγχειριδίου που θα περιλαμβάνει ένα πλήθος θεμελιωδών κατηγοριοποιημένων ερωτήσεων / απαντήσεων, με βασικό χαρακτηριστικό την εκλαϊκευμένη προσέγγιση για τους χρήστες.
Επίσης θα πρέπει να επικεντρώνεται σε συχνές ερωτήσεις προβλημάτων που απασχολούν μεγάλο μέρος του πληθυσμού, ο οποίος χρειάζεται μια πρώτη προσέγγιση προσφοράς υπηρεσιών στο χώρο της βιολογικής γεωργίας αλλά και σε παραγωγούς συμβατικών και βιολογικών μεθόδων που επιθυμούν τη μεταφορά τεχνογνωσίας σε συγκεκριμένα είδη βιολογικής γεωργίας ή κτηνοτροφίας.
Οι δυνατότητες που θα προσφέρονται στον χρήστη από μια τέτοια διαδραστική υπηρεσία ερωταπαντήσεων είναι οι εξής:
- Δυνατότητα αναζήτησης στο σύνολο των προηγούμενων ερωταπαντήσεων ανά κατηγορία προβλήματος.
- Άμεση εμφάνιση απαντήσεων ακόμα και σε σύνθετα ερωτήματα που αφορούν τον χρήστη γύρω από την βιολογική γεωργία.
- Δυνατότητα παροχής συμβουλών, προτεινόμενων δράσεων, παραπομπή βιβλιογραφίας και σχετικών φορέων βιολογικής γεωργίας
Ηλεκτρονικός χάρτης – οδηγός
Εδώ προτείνεται η δημιουργία μιας ηλεκτρονικής υπηρεσίας πλοήγησης σε όλες τις περιφέρειες της χώρας με στόχο την άμεση ενημέρωση κάθε χρήστη που ενδιαφέρεται για τις υπηρεσίες και τους φορείς βιολογικής γεωργίας που προσφέρονται στην περιοχή του.
Σε πρώτο πλάνο ο χρήστης θα βλέπει ένα χάρτη της ελληνικής επικράτειας, με φωτεινά σημεία που θα αντιπροσωπεύουν σχετικές υπηρεσίες βιολογικής γεωργίας. Πατώντας το γεωγραφικό σημείο που τον ενδιαφέρει, θα αναδεικνύονται στην οθόνη οι φορείς και οι υπηρεσίες που υπάρχουν στην περιοχή καθώς και στοιχεία άμεσης επαφής με αυτά.
Οι δυνατότητες που θα προσφέρονται στον χρήστη από την υπηρεσία ηλεκτρονικός χάρτης-οδηγός είναι οι εξής:
- Αλφαβητική παρουσίαση όλων των φορέων ανά την επικράτεια.
- Θεματική παρουσίαση των φορέων.
- Παραστατικός χάρτης υπηρεσιών βιολογικής γεωργίας σε όλη την ελληνική επικράτεια.
Είναι σαφές ότι η παραπάνω προτεινόμενη οργάνωση και διαχείριση της ψηφιακής γνώσης ωφελεί την καλύτερη κατανόηση και διάδοση των πρακτικών της βιολογικής γεωργίας από το κοινό που επιθυμεί μια τέτοια ενημέρωση. Το κοινό αυτό αποτελείται από τις εξής κατηγορίες πολιτών:
- Απλοί καταναλωτές στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας.
- Σύλλογοι καταναλωτών βιολογικών προϊόντων.
- Γεωπόνοι / σύμβουλοι αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής.
- Αγρότες και κτηνοτρόφοι συμβατικών μεθόδων.
- Αγρότες και κτηνοτρόφοι βιολογικών μεθόδων.
- Φορείς πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων.
- Άλλοι ιδιωτικοί και κρατικοί φορείς που ενδιαφέρονται για τη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία.
Ελπίζουμε στο μέλλον να δούμε μια παρόμοια οργάνωση της γνώσης της βιολογικής γεωργίας στον ελληνικό ιστοχώρο που θα δίνει την δυνατότητα της πλήρους ενημέρωσης, διότι είναι κρίμα να έχουμε το εργαλείο (διαδίκτυο) στα χέρια μας και να μην το χρησιμοποιούμε επωφελώς, για την προώθηση σημαντικών θεμάτων της κοινωνίας όπως η βιολογική γεωργία. Κάτι το οποίο αν γινόταν θα βοηθούσε πολύ στην προώθηση και ανάπτυξη αυτής της εναλλακτικής μορφής γεωργίας που χρειάζεται απαραίτητα ο τόπος σήμερα όσο τίποτα άλλο.
