Γράφει η Ευαγγελία Κωτσοβίνου
Γεωπόνος, ΓΠΑ, M.Sc.
Τι είναι η βιοδυναμική γεωργία;
Η βιοδυναμική γεωργία είναι ένας τρόπος καλλιέργειας που βασίζεται ασφαλώς στις αρχές της βιολογικής γεωργίας- καθότι εξασφαλίζει ένα υγιεινό τρόπο ζωής, αλλά ακόμα λαμβάνει υπόψη και άλλες παραμέτρους που σχετίζονται με τις δυνάμεις της γης και του σύμπαντος!
Ο όρος βιοδυναμική γεωργία προέρχεται από τις λέξεις βιολογική και δυναμική. Σημαίνει, δηλαδή, σύμφωνα με τους νόμους της ζωής, οι οποίοι ενεργοποιούνται, αποκτούν σφρίγος, από δυνάμεις.
Ιστορικά στοιχεία
Πρωτοεμφανίστηκε το 1924 στις ομιλίες του Γερμανού φιλόσοφου και ανθρωποσοφιστή Rudolf Steiner για τη βιολογική γεωργία. Μετέπειτα μετονομάστηκε σε βιοδυναμική γεωργία και επεκτάθηκε σε όλο τον κόσμο από τον μαθητή τού Steiner, τον Ehrenfried Pfeiffer, ο οποίος όρισε τον τρόπο που φτιάχνονται τα σκευάσματα. Επιπλέον, στη διάδοση και κατανόηση του όλου εγχειρήματος συνέβαλε και ο Alex Podolinsky από την Αυστραλία. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν βιοδυναμικά αγροκτήματα παντού…
Ποσότητα αγελαδινής κοπριάς τοποθετείται σε κέρατο αγελάδας και θάβεται στο έδαφος 6 μήνες, για να βελτιωθεί το έδαφος!
Τι παραπάνω έχει να μας δώσει ο βιοδυναμικός τρόπος καλλιέργειας;
Ο αγρότης πλέον δεν καλλιεργεί μηχανικά, αλλά συμμετέχει ο ίδιος ολοκληρωτικά, παρατηρώντας πέρα από το έδαφος και το νερό, το σύμπαν! Οι φάσεις της σελήνης, οι κινήσεις των ουράνιων σωμάτων, για παράδειγμα, επηρεάζουν το πώς θα γίνουν οι όποιες εργασίες στο χωράφι. Δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στα φυτά να εκφράσουν όλο το δυναμισμό τους και να δώσουν υγιεινά και γευστικά προϊόντα. Στοχεύοντας στην μέγιστη δυνατή αυτάρκεια, μειώνοντας τις εισροές και αυξάνοντας την παραγωγικότητα στον αγρό. Τα φυτά δεν μαραίνονται τόσο εύκολα και διατηρούν την ζωντάνια τους. Τα προϊόντα αντέχουν περισσότερο μετά τη συγκομιδή τους. Το έδαφος γίνεται πιο έφορο για την ανάπτυξη των φυτών, ωφέλιμοι μικροοργανισμοί του εδάφους θα συνυπάρχουν με τα φυτά προσδίδοντας θρεπτικά στοιχεία σε αυτά. Οι δυνάμεις της γης θα συνεισφέρουν και αυτές, κατά κύριο λόγο, στα μέγιστα για μια αειφορική διαχείριση του εδάφους. Η κομποστοποίηση των υπολειμμάτων και η χρήση επτά συγκεκριμένων παρασκευασμάτων που απαριθμούνται από το 500-507 δίνουν την απαραίτητη οργανική λίπανση των φυτών. Μέσα στο αγρόκτημα υπάρχει αρκετή βιοποικιλότητα, ώστε να υπάρχει οικολογική ισορροπία.
Όσον αφορά στο θέμα της κοσμικής – συμπαντικής ενέργειας από όλους τους πλανήτες έχει βρεθεί να επηρεάζουν τις φυσιολογικές λειτουργίες των φυτών. Το φύτεμα γίνεται μόνο σε συγκεκριμένες ημέρες με βάση τον κύκλο της σελήνης. Κάτι το οποίο και οι παλιοί αγρότες συνήθιζαν να εφαρμόζουν. Επιπλέον, το ίδιο ισχύει και για το κλάδεμα, το πριόνι στομώνει όταν τα υγρά του φυτού ανεβαίνουν καθώς το φεγγάρι γεμίζει. Υπάρχει γι’ αυτό το σκοπό από ειδικούς μελετητές σχετικό ημερολόγιο εργασιών στο χωράφι με βάση τις θέσεις των πλανητών.
Ακόμα, τα βιοδυναμικά αγροκτήματα είναι μακριά από αυτοκινητοδρόμους, από ηλεκτροφόρα καλώδια, χωρίς τη βιομηχανική ρύπανση και τέλος οι αφανείς δυνάμεις όπως η παλίρροια –η άμπωτη και η πλημμυρίδα– επιδρούν στις λειτουργίες των φυτών. Οι τυχόν ασθένειες αντιμετωπίζονται με ομοιοπαθητικά ραντίσματα. Κυρίως στα βιοδυναμικά προϊόντα απαγορεύονται οι διασταυρώσεις δυο συγγενικών σπόρων των λεγόμενων υβριδίων ή ειδών που προέρχονται από τεχνολογία μεταλλαγμένων κυττάρων.
Τα παρασκευάσματα της βιοδυναμικής γεωργίας με τα οποία ραντίζονται τα φυτά και το έδαφος είναι πέρα από βιολογικά, δηλαδή περιέχουν κοπριά αγελάδας, πυρίτιο καθώς και διάφορα φυτά, όπως χαμομήλι, αχίλλεια, βαλεριάνα, τσουκνίδα κ.λπ. και βιοδυναμικά, δηλαδή σχετίζονται με την αλληλεπίδραση των πλανητών και τις κοσμικές δυνάμεις που συντελούν στην γονιμότητα του εδάφους και την ανάπτυξη των φυτών. Τα παρασκευάσματα αυτά τα φτιάχνει ο ίδιος ο αγρότης μέσα στο κτήμα του με φυσικά υλικά. Οι προδιαγραφές είναι ακόμα αυστηρότερες από αυτές του γενικού κανονισμού για την βιολογική γεωργία σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύστημα πιστοποίησης
Υπάρχει και σύστημα Πιστοποίησης με την επωνυμία Demeter International που δραστηριοποιείται παγκοσμίως εκτός Αυστραλίας. Η Αυστραλία έχει δικό της σήμα Demeter. Ακόμη και στον κανονισμό 834 της Ε.Ε για την βιολογική γεωργία συμπεριλαμβάνονται τα βιοδυναμικά σκευάσματα. Η λέξη Demeter σημαίνει Δήμητρα από τη «θεά της Γεωργίας». Για να πάρει κάποιος το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το σήμα ποιότητας «ΔΗΜΗΤΡΑ» ή διεθνώς ‘DEMETER’, πρέπει να εφαρμόζει κλειστό κύκλωμα παραγωγής, δηλαδή εκτός από την φυτική παραγωγή να διατηρεί στο κτήμα τόσα ζώα, όσα μπορούν να τραφούν από τον ίδιο και να μην αγοράζει από αλλού κοπριά ή ζωοτροφές, εκτός ελαχίστων ποσοστών κατόπιν έγκρισης και αυτά οπωσδήποτε θα προέρχονται πάλι από βιολογικό ή βιοδυναμικό κτήμα.
Πώς πιστοποιούνται τα βιοδυναμικά προϊόντα;
Ο παραγωγός οφείλει να γνωρίζει όλα όσα εισάγονται στο κτήμα του, ακόμα το πώς παράγονται, τι ιδιότητες έχουν, για παράδειγμα ένα οργανικό σκεύασμα μπορεί να επιτρέπεται στη βιολογική γεωργία, αλλά να μην επιτρέπεται στην βιοδυναμική γεωργία. Τα προϊόντα συνεχίζουν να φέρουν την πιστοποίηση ως πλήρως βιολογικά προϊόντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επιπλέον είναι εναρμονισμένα με τον κανονισμό DEMETER. Τα προϊόντα που πιστοποιούνται είναι πέρα από τα γεωργικά, τα φυτά που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή καλλυντικών και φαρμάκων.
Συνεπώς, για την βιοδυναμική γεωργία απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση που περιλαμβάνει τις πνευματικές και κοσμικές δυνάμεις, που ενισχύουν τις συνθήκες ανάπτυξης των φυτών. Το βιοδυναμικό σύστημα δεν είναι απλώς ένας τρόπος καλλιέργειας αλλά μια στάση ζωής, μια διαφορετική αντίληψη των πραγμάτων, μια φιλοσοφία!!! Κυρίως ο βιοδυναμικός καλλιεργητής δεν δρα απομονωμένα αλλά συλλογικά. Το μέλλον δεν στηρίζεται στην ευημερία του ατόμου, αλλά του συνόλου…
Πηγές:
1. oikopress.gr, Βασικές πρακτικές αρχές της βιοδυναμικής γεωργίας
2. oikopress.gr, Rudolf Steiner: ο θεμελιωτής της βιοδυναμικής καλλιέργειας
3. oikopress.gr, Εφαρμογή της βιοδυναμικής καλλιέργειας παγκοσμίως και στην Ελλάδα
4. oikopress.gr, Σπορά και καλλιέργεια με οδηγό το φεγγάρι
5. oikopress.gr, Βιοδυναμική γεωργία
