ΤΟΠΟΙ ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΘΛΟΙ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ - ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ

Η πρόταση αναφέρεται στο γεωγραφικό άξονα από: ΜΥΚΗΝΕΣ – ΤΥΡΙΝΘΑ ΝΕΜΕΑ – ΣΤΥΜΦΑΛΙΑ – ΦΕΝΕΟΣ – ΚΛΕΙΤΟΡΑΣ –ΕΡΥΜΑΝΘΟΣ- ΑΡΧΑΙΑ ΨΩΦΙΔΑ – ΦΟΛΟΗ – ΗΛΙΔΑ – ΟΛΥΜΠΙΑ, περιοχές που συνδέονται μεταξύ τους σε μια νοητή διαδρομή στην ενδοχώρα της Πελοποννήσου, όπου ο Ηρακλής σύμφωνα με τη μυθολογία πραγματοποίησε σχεδόν τους μισούς από τους άθλους του.

Το έναυσμα:

Οι παρακάτω μη κυβερνητικές οργανώσεις έχουν δημιουργήσει ένα τοπικό όραμα ανάπτυξης για την ενδοχώρα της Πελοποννήσου.

α) Η περιβαλλοντική οργάνωση «Ερύμανθος», που δραστηριοποιείται στην ομώνυμη ορεινή περιοχή των νομών Αχαϊας, Ηλείας, και Αρκαδίας, που λειτουργεί και ως δίκτυο πολιτιστικών συλλόγων της περιοχής και καλλιεργεί συστηματικά την τελευταία πενταετία πρωτοβουλίες πολιτών με περιβαλλοντική ευαισθησία με στόχο το πέρασμα από τη συντηρητική στη δημιουργική οικολογία με υποβολή και υλοποίηση επιχειρηματικών σχεδίων oικοανάπτυξης.

β)Το Δίκτυο Περιβαλλοντικών Οργανώσεων «Απία Φύση» που δραστηριοποιείται σε όλη την Πελοπόννησο, με κύριο μοχλό έκφρασης το 8ετούς κυκλοφορίας Πελοποννησιακό περιοδικό ΕΠΑΘΛΟ, καλλιεργεί την περιβαλλοντική συνείδηση, προβάλει και αναδεικνύει την φυσική και πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής δράσης του και συντονίζει Δήμους, Πολιτιστικούς Φορείς, και ΜΚΟ στο όραμα καινοτόμων οικοτουριστικών αναπτυξιακών πρωτοβουλιών.

Το όραμα αυτό αναφέρεται ειδικότερα στην ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού – οικοτουρισμού – αγροτουρισμού με θεματικά πεδία τα «οικοπάρκα», πρότυπους οικισμούς, οικοδιαδρομές, περιηγήσεις με πολιτιστικό περιεχόμενο, οργάνωση της παραγωγής τοπικών βιολογικών προϊόντων με υψηλή προστιθέμενη αξία.

Κι αυτό το όραμα επιτυγχάνεται μόνον με την ανάπτυξη της πράσινης και πολιτιστικής επιχειρηματικότητας. Σε ένα τομέα που η Πελοπόννησος έχει μοναδικά συγκριτικά πλεονεκτήματα ν’ αξιοποιήσει. Ειδικότερα σημαντικές δυνατότητες οικοανάπτυξης συναντάμε σήμερα στην ορεινή ενδοχώρα της Πελοποννήσου όπου παρουσιάζεται αντίθεση, από τη μια μεριά μείωση του πληθυσμού και από την άλλη πλούσια φυσικά μορφολογικά στοιχεία και λείψανα αρχαίων πόλεων.

Μια τέτοια σειρά πόλεων με θεματικό περιεχόμενο είναι οι τόποι όπου ο Ηρακλής κατά τη μυθολογία πραγματοποίησε σχεδόν τους μισούς άθλους του. Λέρνα, Νεμέα, Στυμφαλία, Κλείτορας, Ερύμανθος (Ψωφίδα), Φολόη, Ήλιδα. Αυτές οι περιοχές βρίσκονται σε μια νοητή γραμμή που ξεκινάει από την Αργολίδα ( Μυκήνες) και καταλήγει στην Αρχαία Ολυμπία.

Σ’ αυτό τον άξονα σκεφτήκαμε μια μεγάλη θεματική διαδρομή στα χνάρια των μύθων και των άθλων του Ηρακλή - μια διαδρομή με μεγάλη παγκόσμια αναγνωσιμότητα αυτών των μύθων, σε βαθμό τέτοιο που μπορούν ν’ αποτελέσουν μια εξαιρετική θεματική εναλλακτικού τουρισμού (οικολογικού, πολιτιστικού) και να προσελκύσουν επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Ένα πρότυπο πάνω σ’αυτή την ιδέα είναι το πάρκο «Αστερίξ» στην Γαλλία, το οποίο δείχνει πως μπορούν να λειτουργήσουν τέτοιες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και να προκύψουν και κάποιες άλλες ιδέες εφαρμογής της πρότασης

Ο Μύθος και οι Άθλοι

O Ηρακλής είναι ο ήρωας της ελληνικής μυθολογίας που έγινε παγκόσμια γνωστός για την ρώμη του, που τον βοήθησαν να πετύχει σημαντικούς, αλλά συνάμα και απίστευτους άθλους. Ο ήρωας και τα κατορθώματά του συνδέονται κατεξοχήν με τους τόπους όπου αναπτύχθηκε ο μυκηναϊκός πολιτισμός, που θεωρείται ως ο πρώτος ελληνικός πολιτισμός.

Ονομάστηκε Ηρακλής, δηλαδή αυτός που θα αποκτήσει κλέος (=δόξα) εξαιτίας της Ήρας. Παρόλο που καταγόταν από έναν άλλο σημαντικό μυθικό ήρωα, το βασιλιά της Αργολίδας, τον Περσέα, γεννήθηκε στη Θήβα, όπου και πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Στη Θήβα κατέφυγαν η μητέρα του Αλκμήνη και ο σύζυγός της Αμφιτρύονας, για να καθαρθεί ο τελευταίος από το μίασμα της κατά λάθος δολοφονίας του πεθερού του Ηλεκτρύωνα, γιου του Περσέα και βασιλιά των Μυκηνών.Στη διάρκεια μιας απουσίας του Αμφιτρύονα από τη Θήβα σε εκστρατεία, ο Δίας θαμπωμένος από την ομορφιά της Αλκμήνης αποφάσισε να την πλανέψει. Πήρε λοιπόν τη μορφή του Αμφιτρύονα και προσποιήθηκε ότι γύρισε νικητής από την εκστρατεία.

Ο σοφιστής Πρόδικος από την Κέα είχε επινοήσει και αφηγούνταν μια ιστορία που αφορούσε τα εφηβικά χρόνια του Ηρακλή. Ο ήρωας καθόταν σ' ένα σταυροδρόμι, όταν τον πλησίασαν δυο γυναίκες.

Η μια με φανταχτερά ρούχα και προκλητική, του υποσχέθηκε ένα δρόμο ίσιο και ευκολοδιάβατο, στον οποίο θα τον συνόδευε πάντοτε η ανεμελιά και η διασκέδαση, ο εύκολος πλουτισμός και όλες οι χαρές της ζωής. Αυτήν, κατά τα λεγόμενά της, οι φίλοι της τη φώναζαν "Ευδαιμονία" και οι εχθροί της "Κακία".

Η άλλη, λευκοντυμένη και σεμνή, του υποσχέθηκε τον κακοτράχαλο δρόμο, γεμάτο εμπόδια και ανηφοριές αλλά και χαρές της ζωής κατακτημένες με κόπους και θυσίες μέσα από την προσφορά στο συνάνθρωπο, την αδιάκοπη εργασία και τη διαβίωση με βάση το γερό σώμα που υπηρετεί το πνεύμα.

Τη γυναίκα αυτή την έλεγαν "Αρετή". Ο μυθικός ήρωας προτίμησε το δύσκολο δρόμο της Αρετής από τον εύκολο της Κακίας.

Οι γνωστοί Άθλοι του Ηρακλή, οι οποίοι χαρακτηρίζονται για την αναγνωρισιμότητά τους διεθνώς είναι δώδεκα.

Το λιοντάρι της Νεμέας, Οι Στυμφαλίδες Όρνιθες, Η Λερναία Ύδρα, Ο Κόπρος του Αυγεία, Ο Ερυμάνθειος Κάπρος, Το Ελάφι της Αρτέμιδος, ο Ταύρος της Κρήτης, Τα Άλογα του Διομήδη, Η Ζώνη της Ιππολύτης, Τα Βόδια του Γηρυόνη, Τα Μήλα των Εσπερίδων και ο Κέρβερος.

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΕΜΠΛΟΚΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Με βάση αυτό το πλαίσιο της πρότασης έχει εξασφαλιστεί η διαδημοτική, περιφερειακή συνεργασία με Δήμους , συλλόγους, Μη κυβερνητικές οργανώσεις και ιδιώτες να συνεργαστούν για να δημιουργήσουν από κοινού ένα ξεχωριστό τουριστικό πόρο, προστιθέμενη αξία στην περιοχή και τοπική απασχόληση.

Το δίκτυο των Μ.Κ.Ο. που εμπλέκεται σ’αυτή την πρόταση καλλιεργεί την ιδέα τα τρία τελευταία χρόνια προτείνοντας θεματικά πάρκα, οικοχωριά-κατασκηνώσεις και εν γένει χώρους εμπνευσμένους από το μύθο σε κάθε προαναφερόμενη περιοχή από τους άθλους και μύθους του Ηρακλή, αλλά και άλλες δράσεις εξυπηρέτησης για τον περιηγητικό τουρισμό, καθώς και την ανάδειξη προϊόντων βιολογικής καλλιέργειας και έχει κερδίσει σημαντικούς υποστηρικτές της πρότασης.

Το μοντέλο βασίζεται σε άλλα γνωστά θεματικά πάρκα της Ευρώπης, όπως είναι το πάρκο Αστερίξ, το πάρκο των Βίκινγκς. Εδώ μπορούμε να το ονομάσουμε «Το χωριό του Ηρακλή», όπου θα είναι ένας οικισμός με ύφος εποχής Μυκηναϊκού πολιτισμού, πεντακόσια στρέμματα και θα περιλαμβάνει τους παρακάτω χώρους και δραστηριότητες:

Ένας από τους βασικούς χώρους, θα είναι ο χώρος αναπαράστασης των άθλων με ζώα σε κάθε τμήμα, ανάλογα με τον άθλο και ομοιώματα όπου δεν είναι δυνατό να έχουμε αναπαράσταση με την προσθήκη ζώων.

Η περιοχές θα συνδέονται μεταξύ τους με δύο μικρές τεχνητές λίμνες. Για παράδειγμα οι Στυμφαλίδες όρνιθες, θα αναπαρίστανται κοντά σε μια λίμνη, όπως και η Λερναία Ύδρα. Αλλά υπάρχουν και συμβολισμοί γενικά με τα ποτάμια και με το υγρό στοιχείο.

Με αυτό τον τρόπο ο χώρος θα πάρει και μία άλλη αισθητική. Πέρα από αυτό θα δημιουργηθεί ένα θέατρο πέτρινο και μία εσωτερική αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, η οποία θα είναι διακοσμημένη και με τους άθλους του Ηρακλή και θα υπάρχει και μία γενικότερη αναπαράσταση των επιδράσεων του Ηρακλή στην τέχνη, από την παγκόσμια, την Ευρωπαϊκή τέχνη.

Σε μια τέτοια προοπτική προσφέρεται άλλωστε η αξιοποίηση των κοινοτικών προγραμμάτων και του αναπτυξιακού νόμου που διαθέτουν σημαντικούς πόρους για την ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές.

Το σχετικό πρόγραμμα που προτείνεται στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι: «Τα πρότυπα καινοτόμα σχέδια ανάπτυξης» των οποίων οι υποβολές των προτάσεων λήγουν στις 2 Οκτωβρίου. Το πρόγραμμα αφορά δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, ΟΤΑ Ά και ‘Β βαθμού, συνεταιρισμούς, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, Ερευνητικά Κέντρα, Επιμελητήρια, Τεχνολογικά και Επιστημονικά Πάρκα, Επαγγελματικές Οργανώσεις, περιβαλλοντικές και λοιπές οργανώσεις, Μη κυβερνητικές Οργανώσεις, Κοινωνικούς εταίρούς κ.τ.λ. Κατά την υποβολή της αίτησης δεν απαιτείται να έχουν συστήσει οι φορείς κάποιο εταιρικό σχήμα με νομική οντότητα, παρά μόνο να υποβάλλουν ένα σύμφωνο για τη μεταξύ τους μελλοντική συνεργασία.

Κλειδί για την διαμόρφωση τέτοιων επιχειρησιακών προγραμμάτων διαδημοτικής και διανομαρχιακής συνεργασίας κοινωνικού κεφαλαίου είναι πριν από όλα η δημιουργία μιας ουσιαστικής δηλαδή δημιουργικής κοινότητας συμφερόντων στην οποία εμπλέκονται Δήμοι, συλλογικές οργανώσεις, και ιδιωτικές επιχειρήσεις.

Η σύνθεση του κοινωνικού κεφαλαίου μιας περιοχής θεωρείται σήμερα ο βασικότερος πλουτοπαραγωγικός πόρος καθώς ο εναλλακτικός τουρισμός απαιτεί πλέον των φυσικών – πολιτιστικών πλεονεκτημάτων υψηλό επίπεδο συνεργασίας και ποιότητας υπηρεσιών. Το πρόγραμμα μπορεί να προσελκύσει δεκάδες μικρές επιχειρήσεις προς αυτή την προοπτική. Κρίσιμο στοιχείο στην πληρότητα του προγράμματος θεωρείται η μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων ώστε να δημιουργηθούν επιχειρήσεις οι οποίες θα αξιοποιήσουν τις βασικές υποδομές του προγράμματος για την δημιουργία του συνολικού προϊόντος εναλλακτικού τουρισμού. Έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις υπαίθριες τουριστικές δραστηριότητες, ξενώνες και επιχειρήσεις τοπικών προϊόντων.

Τέλος θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η «Απία Φύση» οι «Οικοδράσεις», η Μ.Κ.Ο. «Ερύμανθος» είναι τρεις Μ.Κ.Ο. οργανώσεις που σε συνεργασία με Δήμους και άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις έχουν προετοιμάσει σε μεγάλο βαθμό την σύνθεση των παραγόντων και της ιδέας για την υποβολή σχετικού προγράμματος και είναι σε θέση να υποβάλλουν το πρόγραμμα στα πλαίσια της προθεσμίας.

Ανάδειξη συγκριτικών πλεονεκτημάτων

Φυσικά και πολιτιστικά διαθέσιμα

Χαρακτηριστικό του μύθου του Ηρακλή είναι η παγκόσμια εμβέλεια και αναγνωρισιμότητά του. Η μορφή του Ηρακλή έχει απεικονιστεί και στην τέχνη ως μία δεσπόζουσα μορφή, αλλά έχει αξιοποιηθεί ακόμη και από τη διεθνή βιομηχανία του κινηματογράφου.

Κατά συνέπεια είναι πολύ καινοτόμα και πολύ εύστοχη η χρήση του μύθου σαν ένα εργαλείο το οποίο θα μετασχηματίσει αυτή την αναγνωρισιμότητα σε τοπικό τουριστικό πόρο που θα αυξήσει το ενδιαφέρον και την επισκεψιμότητα της ευρύτερης περιοχής.

Η ομάδα στη διάρκεια της έρευνας του θεματικού πεδίου είχε την ευκαιρία να εμπλακεί και με ένα ευρύτερο όραμα για την ανάδειξη συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής που υπάρχει από τη Μ.Κ.Ο. Ερύμανθος και με τη σύμπλευση και συμμετοχή παραγόντων της τοπικής αυτοδιοίκησης και συλλόγων.

Βασικός άξονας της ιδέας και του ευρύτερου οράματος για την ανάπτυξη της περιοχής με την αξιοποίηση του μύθου του Ηρακλή είναι ένα θεματικό πάρκο με τίτλο « Το Χωριό του Ηρακλή» , καθώς και οικοδιαδρομές με το πέρασμα από τους διάφορους τόπους πραγμάτωσης των άθλων του μυθικού ήρωα, με την εμπλοκή της τοπικής αυτοδιοίκησης της κάθε περιοχής με μικροδράσεις.

Το αντικείμενο του έργου είναι ο σχεδιασμός συγκεκριμένων δράσεων ανάδειξης και προβολής των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής μέσα από την έρευνα, καταγραφή και αξιολόγηση στοιχείων, τα οποία μπορούν να συνθέσουν ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα προβολής με στόχους την αύξηση της επενδυτικής δραστηριότητας στον οικοτουρισμό-αγροτουρισμό και της επισκεψιμότητας στην περιοχή.

Το επενδυτικό σχέδιο επικεντρώνεται στην προβολή των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής στον οικοτουρισμό-αγροτουρισμό και στοχεύει στην ανάδειξη και αξιοποίηση του φυσικού περιβάλλοντος, της αρχιτεκτονικής και αγροτικής κληρονομιάς και του οικιστικού περιβάλλοντος της περιοχής ως στοιχείων προσέλκυσης της επισκεψιμότητας τουριστών.

Στοχεύει επίσης στην ευρύτερη προβολή σημείων τουριστικής έλξης, όπως τα φαράγγια και τα ορειβατικά μονοπάτια, καθώς και στην προβολή των παραδοσιακών τοπικών γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, προβάλλοντας επίσης την μεσογειακή δίαιτα και διατροφή.

Ο σχεδιασμός θα λάβει υπόψη τα πραγματικά δεδομένα της περιοχής παρέμβασης αξιοποιώντας παράλληλα με την πρωτογενή έρευνα και τις επιμέρους μελέτες που έχουν γίνει και είναι διαθέσιμες. Για τον σχεδιασμό δράσεων θα ληφθεί επίσης υπόψη η βούληση των Δήμων της περιοχής ότι τα συγκριτικά πλεονεκτήματα αναφέρονται στον οικοτουρισμό-αγροτουρισμό και επικεντρώνονται στην φυσική ζωή στην ύπαιθρο, τα οικολογικά ενδιαφέροντα, την προσπάθεια για γνωριμία με τον τοπικό πολιτισμό τα έθιμα και τα ειδικά χόμπι που οδηγούν σε ενεργητικές διακοπές.

ΠΙΛΟΤΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ – ΔΙΚΤΥΩΣΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

Ο πιλοτικός χαρακτήρας του προγράμματος συνίσταται κυρίως στην οργάνωση οικοδιαδρομών με βάση τους μύθους, τα δρώμενα και την ιστορία τα τοπικά προϊόντα και τοπικές γέυσεις με έμφαση στον υγιεινό τρόπο ζωής και στα βιολογικά προϊόντα, την περιβαλλοντική δράση και την ανάδειξη της αγροτικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Παράλληλα συνίσταται στις σχέσεις που έχουν καλλιεργηθεί και θα αναπτυχθούν με το δίκτυο Δήμων, πολιτιστικών συλλόγων, Μ.Κ.Ο., των περιοδικών οικολογίας και με φορείς, όπως το Δίκτυο Ερυμάνθου, το οικοδίκτυο «Απία Φύση» Πελοποννήσου και τις «Οικοδράσεις» , με τους οποίους έχει ήδη συμφωνηθεί η συνεργασία γενικότερα, αλλά και η συμμετοχή σ’ ένα πρότυπο καινοτόμο σχέδιο ανάπτυξης με στόχο την καθιέρωση ενός τέτοιου θεσμού. Ο φορέας μας έχει επιπλέον συμφωνήσει να συμμετέχει σε άλλες αντίστοιχες περιφερειακές Εκθέσεις εναλλακτικού τουρισμού.

ΟΙ ΜΥΘΟΙ - ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ:

1. ΛΕΡΝΑ

Επόμενος σταθμός του Ηρακλή ήταν σύμφωνα με το μύθο η ελλώδης λίμνη της Λέρνας. Αποστολή του ήταν να σκοτώσει το τέρας που ζούσε σε αυτή τη λίμνη, τη Λερναία Ύδρα.Έτσι ο Ηρακλής, μαζί με το βοηθό και φίλο του Ιόλαο, ξεκίνησαν και περνώντας από το Άργος έφθασαν στη λίμνη.

Σε απόσταση 10 περίπου χιλιομέτρων από το χωριό Μύλοι βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας Λέρνας. Στην πραγματικότητα ο μύθος συμβολίζει την προσπάθεια των Αχαιών να αποξηράνουν τα μολυσμένα έλη της περιοχής.

Παρά την ύπαρξή τους, η αφθονία των νερών ευνόησε την εγκατάσταση πληθυσμών, με αποτέλεσμα να κατοικηθεί ο χώρος στη Νεολιθική εποχή. Στο τμήμα της περιοχής της Λέρνας που έχει ανασκαφεί υπάρχουν ευρήματα της Νεολιθικής εποχής.

2. ΝΕΜΕΑ

Η Νεμέα είναι η περιοχή, όπου ο Ηρακλής πραγματοποίησε τον πρώτο του άθλο. Σύμφωνα με τη μυθολογία ο Ευρυσθέας πρόσταξε τον Ηρακλή να σκοτώσει το φοβερό «λιοντάρι της Νεμέας». Η Νεμέα σαν περιοχή εκτός από το μυθολογικό της περιεχόμενο περιλαμβάνει πολυάριθμους αμπελώνες που παράγουν τα νεμεάτικα κρασιά με ένα έντονο, βαθύ ρουμπινί χρώμα και με λεπτή φινετσάτη γεύση.

Κάθε χρόνο ο επισκέπτης μπορεί να συμμετάσχει στην ετήσια γιορτή κρασιού την «Αμπελλόεσσα», να δει από κοντά και να δοκιμάσει τα κρασιά.

Από το 1996 διοργανώνονται στην περιοχή αθλητικές εκδηλώσεις, τα «Νέμεια», στα οποία οι αγωνιζόμενοι που συμμετέχουν ακολουθούν τα μυθικά χνάρια του Ηρακλή, σε μια διαδρομή από τις Κλεωνές μέχρι τη Νεμέα, που είναι κατάφυτη με ελαιώνες και αμπελώνες.

Ανατολικά της Νεμέας βρίσκονται οι Αρχαίες Κλεωνές, ένα γραφικό μικρό χωριό. Τα ερείπια της αρχαίας πόλης βρίσκονται κοντά στο χωριό Κοντόσταυλος. Περιλαμβάνουν δε σπουδαία ευρύματα, ερείπια δωρικού ναού του Ηρακλή.

Ο επισκέπτης, για να φτάσει στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Νεμέας, θ' απολαύσει μια υπέροχη διαδρομή μέσα από αμπέλια, ελιές, πεύκα και κυπαρίσσια, περνώντας από τα χωριά Σουληνάρι και Χαλκί. Ο δρόμος καταλήγει στη δυτική άκρη του χωριού Αρχαία Νεμέα, χτισμένη στους ανατολικούς πρόποδες των αρκαδικών βουνών, σε υψόμετρο 330 μ.

Εδώ βρίσκεται το ιερό του Δία, το πιο σημαντικό οικοδόμημα του αρχαιολογικού χώρου, τόσο στην αρχαιότητα όσο και σήμερα. Θεμελιωμένος τον 4ο π.Χ. αιώνα, με τους δωρικού ρυθμού κίονές του να στέκουν ακόμη επιβλητικοί στο νεμεάτικο πεδίο, περιστοιχίζεται από τον εντυπωσιακό βωμό του Δία, θεμέλια ξενώνα, ερείπια λουτρών και ερείπια σπιτιών της Πρωτοχριστιανικής και Βυζαντινής περιόδου. Ορατά είναι και τα ερείπια τρίκλιτης Βασιλικής, εντυπωσιακού μεγέθους, πάνω από το λόφο του σταδίου, οικοδομημένης τον 5ο μ.Χ. αιώνα από το υλικό του βωμού του Δία, πάνω στα ερείπια του ελληνιστικού ξενώνα, από μια μικρή χριστιανική αγροτική κοινότητα που εγκαταστάθηκε εδώ.

Μέσα στον αρχαιολογικό χώρο της Νεμέας ορθώνεται ένα θαυμάσιο αρχαιολογικό μουσείο με ευρήματα της περιοχής και με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και σχέδια που αποκαλύπτουν όλη την ιστορία της.

Πρόταση: Συνεργασία με ολοκληρωμένη οινοποιητική μονάδα της περιοχής. Η παραγωγή του οίνου μπορεί να συνδεθεί με πρότυπα αγροτοτουριστικά συγκροτήματα, που να παραπέμπουν στην αρχαιοελληνική προέλευση της ποιότητας του οίνου στην Πελοπόννησο και των σχέσεων με το κρασί. Δηλαδή, κατά κάποιο τρόπο ο «πολιτισμός του κρασιού».

3. ΣΤΥΜΦΑΛΙΑ Επόμενος σταθμός του Ηρακλή ήταν το βουνό Στύμφαλος στη Β. Αρκαδία με την ομόνυμη λίμνη «Στυμφαλίδα». Εκεί υπήρχε σύμφωνα με τη μυθολογία η πόλη Στύμφαλος. Απόστολή του Ηρακλή ήταν να σκοτώσει κάτι τεράστια άγρια πουλιά τις «Στυμφαλίδες Όρνιθες». Αυτός ήταν και ο τέταρτος άθλος του.

Για να φτάσει ο επισκέπτης στη Στυμφαλία μπορεί να ξεκινήσει από τη Νεμέα ή από το Κιάτο. Η Στυμφαλία μοιάζει με ομφάλιο λώρο που συνδέεται άρρηκτα με χώρους μυθολογικής φαντασίας και ιστορικής πραγματικότητας.

Σικυώνα, Νεμέα, Φενεός, Ναύπλιο αλλά και Αρχαία Ολυμπία, παλλόμενοι ζωντανοί ιστοί της μητρικής ελληνικότητας, ενώνονται και συναντώνται σ' αυτό το σημείο αναφοράς, γεμάτο από θεϊκές παρουσίες και ανθρωπογενή χαρακτηριστικά που δεν αλλοιώθηκαν στο πέρασμα του χρόνου, όπως όλοι οι τόποι δύναμης και λατρείας.

Την άνοιξη και το φθινόπωρο ο ζωικός μαγνητισμός της λίμνης γίνεται μοναδική προσφορά στον άνθρωπο.

Αρδεύει, προσφέροντας τα υδάτινα σπλάχνα της, ετοιμάζοντας την ανθρώπινη τροφή. Τους χειμωνιάτικους μήνες το τοπίο γίνεται μυστηριακά αινιγματικό. Οι "κουρτίνες της ομίχλης" προκαλούν τον επισκέπτη, που βρίσκεται σε δίλημμα. Να μείνει και να προσπαθήσει να διαπεράσει αυτά τα πέπλα του μυστηρίου, για να έρθει σε επαφή με το παρελθόν, ή να επισκεφθεί τις κορυφές των βουνών που την περιβάλλουν για να ζήσει και να χαρεί τη σημερινή πραγματικότητα.

Ενώ περιβάλλεται από χωριά, κρατά αυτή την ιδιαίτερη αρχοντική μοναχικότητα, που την ξεχωρίζει από το υπόλοιπο τοπίο, με μια παρουσία πλούσια σε υλικό ιστορίας, φαντασίας και πραγματικότητας. "Αρχοντοκρατεί" όλα όσα την περιβάλλουν, αλλά τα αφήνει να διατηρούν την αίγλη και την ομορφιά τους. Αναμφίβολα είναι η "Αρχόντισσα" της περιοχής. Έχει μια παρουσία άκρως θηλυκή, σαν την πρωταρχική μητέρα.

Μπορεί ανά τους αιώνες να αλλάζει μορφή αλλά πάντα θα είναι εκεί για να προστατεύει το ανθρώπινο γένος. Ελκύει και γητεύει τον κάθε επισκέπτη μ' αυτό το "ανεξήγητο" που τροφοδοτεί με πλούτη την ανθρώπινη φαντασία.

Μπορεί σήμερα να μην υπάρχουν εμφανή τα σημάδια της ιστορίας της, όμως το αποτύπωμα έχει μείνει, φτάνει να διαβάσεις λίγο τις γραμμές του για να ξαναβρεθείς στον ίδιο χωρόχρονο. Σ' αυτόν τον μυστηριακό υδροβιότοπο ο χρόνος χάνεται και μένει ο γενεσιουργός ήχος των νερών της αρχαίας κρήνης που αναβλύζουν από τις αρχαίες κολόνες, που καταποντίζονται στις καταβόθρες, που γίνονται μικροί χείμαρροι, που προστατεύουν και ξεκουράζουν τ' αποδημητικά πουλιά χωρίς το φόβο της επίθεσης από τις Στυμφαλίδες Όρνιθες.

Είναι η μόνη ορεινή υδάτινη πολιτεία στην Πελοπόννησο με την αρχαία πόλη και ακρόπολη στο λόφο της. Τριγύρω της βουνά, νότια ο Ολίγυρτος και δυτικά ο τόπος γέννησης του φτερωτού Ερμή, το όρος Κυλλήνη.

"Σκαρφαλωμένος" ανάμεσα στις πλαγιές της Κυλλήνης, του Απέλλαυρου και του Ολίγυρτου, ο Δήμος Στυμφαλίας, μαζί με τα χωριά του Καστανιά (με τους οικισμούς Καρτέρι, Μικρό Μαχαλά και Καστανιά), Λαύκα, Δροσοπηγή, Στυμφαλία (με τους οικισμούς Στυμφαλία, Κιόνια και Μάτσιζα), Κυλλήνη, Καλλιάνους, Ψάρι, Ασπρόκαμπο, Κεφαλάρι και Καίσαρι, εκπέμπει αίγλη, αρχοντιά και ομορφιά, ξυπνώντας μνήμες, αλλά και συναισθήματα ευφορίας στον περιηγητή. Κάθε χωριό έχει μοναδικότητα και όλα μαζί ενώνονται σε μια πλούσια προσφορά της ιστορίας και της φύσης που απλόχερα προσφέρεται, μέσα από ένα αυτόχθονο περιβάλλον που κρατά την αυθεντική του ταυτότητα.

Βόρεια της λίμνης βρίσκεται το χωριό Στυμφαλία, χτισμένο μέσα σε ένα υπέροχο φυσικό περιβάλλον, περικυκλωμένο από πηγές με γάργαρα νερά. Από την παραλίμνια περιοχή της Στυμφαλίας ξεκινούν δύο περιβαλλοντικά μονοπάτια, δεξιά και αριστερά της λίμνης. Κάθε χρόνο, στα μέσα του Σεπτέμβρη, διεξάγεται στο χωριό μεγάλη εμποροπανήγυρη, που συγκεντρώνει κόσμο απ' όλα τα μέρη της Κορινθίας.

Στην κοιλάδα της Στυμφαλίας ζουν 118 είδη πουλιών και πρσφέρεται ιδιαίτερα για πεζοπορία, παρατήρηση και φωτογράφιση. Τα χωριά του Δήμου Στυμφαλίας προσφέρονται για κάθε δραστηριότητα εναλλακτικού τουρισμού. Ανηφορίζοντας στην Καστανιά φτάνουμε στο περίφημο Διάσελο, από όπου απλώνεται μπροστά μας το οροπέδιο του Φενεού.

Πρόταση: Στη Στυμφαλία θα είναι το παρατηρητήριο πουλιών και πρέπει να εμπλέξουμε πέρα από το Δήμο και την ορνιθολογική εταιρεία και άλλες. Επομένως, εκεί καλύπτουμε ένα μεγάλο κομμάτι και έχουμε το συμβολισμό με την ορνιθοπανίδα που είναι πάρα πολύ σημαντικός.

Αυτό όμως δεν αποκλείει άλλες παράπλευρες δραστηριότητες όπως τα εκτροφεία πουλιών και θηραμάτων, ώστε να υπάρχει και μία τοπική ταβέρνα η οποία θα προσφέρει ένα τοπικό προϊόν.

4. ΦΕΝΕΟΣ

Ο Ηρακλής φέρεται ως ο κατασκευαστής των καταβόθρων, ενώ άλλες μυθικές εκδοχές τις παρουσιάζουν σαν εισόδους προς τον Άδη.

Σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, ο πρώτος οικισμός στο Φενεό δημιουργήθηκε από τους Πελασγούς και αργότερα, το 1900 π.Χ., κατοικήθηκε από Αρκάδες.

Το Μυκηναϊκό κέντρο του Φενεού δημιούργησαν οι Αχαιοί το 1500 π.Χ., οι οποίοι υπό την αρχηγία του βασιλιά των Αρκάδων Αγαπήνορα έλαβαν μέρος με 60 πολεμιστές στον Τρωικό Πόλεμο.

Ένας από τους πιο όμορφους ορεινούς δήμους του Νομού Κορινθίας, με έδρα την Γκούρα, ο Δήμος Φενεού δικαίως έχει χαρακτηριστεί «Κορινθιακή Ελβετία» για τη μοναδική ωραιότητα της θέση του.

Περιλαμβάνει τις πρώην κοινότητες Μοσιάς, Μεσινού, Ματίου, Αρχαίας Φενεού (Καλυβίων), Στενού, Φενεού (Συβίστας), Πανοράματος και Άνω-Κάτω Ταρσού.

Στα κρυστάλλινα νερά της τεχνητής λίμνης Δόξας καθρεφτίζονται οι πανέμορφες κορυφές των Αροανίων και της Κυλλήνης, ενώ το «Παλιομονάστηρο» στο κέντρο της λίμνης είναι το «Ποντικονήσι» της Κορινθίας.

Η περιοχή του Φενεού εκτείνεται σε ένα μεγάλο οροπέδιο σε σχήμα τριγωνικό, «στεφανωμένο» από πυκνά δασοβουνά, γειτονεύοντας δυτικά με το Νομό Αχαΐας και το Νομό Αρκαδίας νότια. Το μέγιστης αισθητικής και οικολογικής αξίας οροπέδιο του Φενεού «κουβαλάει» στη γη το μεγάλο κομμάτι της Ελληνικής Μυθολογίας.

Οι ποταμοί Όλβιος και Δόξα μετέφεραν τους χειμώνες τα νερά τους στην πεδιάδα, καθώς δεν είχαν έξοδο προς τη θάλασσα, μετατρέποντας την πεδιάδα σε λίμνη, ενώ οι καταβόθρες που συνεχίζουν να βρίσκονται στους πρόποδες του όρους Σαϊτάς «ρουφούσαν» τα νερά της λίμνης. Στα βορειοδυτικά κράσπεδα της πεδιάδας του Φενεού και κοντά στα σημερινά Καλυβάκια βρισκόταν η Ακρόπολη του Φενεού. Στις ανασκαφές των ετών 1958-1961 ανακαλύφθηκε Ναός αφιερωμένος στο Θεό Ασκληπιό.

Σε δεσπόζουσα θέση στη λίμνη «Δόξα» βρίσκεται το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου του «φονιά», που είναι ονομαστική παραφθορά του Φενεού. Η Μονή ιδρύθηκε τον 14ο αιώνα και κατά τους χρόνους της Επανάστασης του '21 είχε λειτουργήσει σαν Αρχηγείο της Φιλικής Εταιρείας, υπό την αρχηγία του Ηγούμενου της Μονής Ναθαναήλ και τη βοήθεια πολλών άλλων ηγουμένων από γειτονικές μονές.

Πρόταση: Παραλίμνιες δραστηριότητες στη λίμνη Δόξα. Στο Φενεό έχουμε τη λίμνη της Δόξας, μία από τις καταπληκτικότερες μικρές λίμνες με όλο αυτό τον πλούτο σε έλατο και με υποδομή από ένα εστιατόριο, ένα τοπικό μικρό μουσείο.

Αλλά κάτω έχουμε την αποξηραμένη λίμνη του Φενεού που είναι παραγωγική και βγάζει καταπληκτικά φασόλια και άλλα και εκεί μπορεί να δοθεί μία νέα διάσταση στην βιολογική καλλιέργεια σε προϊόντα τα οποία έχουν σήμερα υψηλή προστιθέμενη αξία.

Άρα και εκεί μπορεί να γίνει ένα βιολογικό πάρκο που να δώσει κίνητρα στην τοπική οικονομία, πόρους συνδυάζοντας με δράσεις οικοτουρισμού.

Προχωρώντας, η γεωμυθολογία, έχει φανταστικά βουνά, ο δρόμος περνάει από κορυφές και απότομες πλαγιές και φυσικά πάρκα.

Εκεί μπορούν να γίνουν διάφοροι σταθμοί με φυσικά πάρκα, μεταξύ Φενεού και Λυκούργιας.

5.Κλείτορας

Στην περιοχή περίπου της Κλειτορίας εικάζεται η πραγμάτωση του μύθους του ελαφιού της Αρτέμιδος του Ηρακλή.

Μετά τη θανάτωση της Λερναίας ύδρας ο Ευρυσθέας ζήτησε από τον Ηρακλή να του φέρει το ιερό ελάφι της θεάς Αρτέμιδος που ζούσε αμέριμνο στο βουνό Κερύνεια στα σύνορα Αχαΐας και Αρκαδίας. Η πρόθεση του Ευρυσθέα δεν ήταν να θανατωθεί το ελάφι. Απλά ήθελε να φέρει αντιμέτωπο τον Ηρακλή με την Άρτεμη, τη θεά του κυνηγιού, στην οποία δεν πολυάρεσε να ενοχλούν τα ιερά της ζώα.

Ο Ηρακλής ταλαιπωρήθηκε πολύ. Το ελάφι είχε χρυσά κέρατα και χάλκινες οπλές, αλλά το κυριότερο απ' όλα έτρεχε γρηγορότερα από τον άνεμο. Έτσι το κυνήγησε σε βουνά και λαγκάδια για έναν ολόκληρο χρόνο σ' όλη την Αρκαδία. Τελικά, κατάφερε να το συλλάβει. Άλλοι λένε ότι το έπιασε στον ύπνο, άλλοι ότι το τραυμάτισε ενώ εκείνο προσπαθούσε να ξεδιψάσει στον ποταμό Λάδωνα. Μόλις το έπιασε του έδεσε τα πόδια και το πήρε στον ώμο για να το κουβαλήσει στις Μυκήνες.

Στο δρόμο, όμως, έπεσε πάνω στην Άρτεμη και τον αδερφό της Απόλλωνα. Η θεά μόλις είδε το αγαπημένο της ζώο αιχμάλωτο και τραυματισμένο άρχιζε να φωνάζει και να απειλεί τον ήρωα με σκληρότατη τιμωρία. Ο Ηρακλής, όμως, κατάφερε να την καταπραΰνει. Της είπε ότι δεν είναι αυτός ο φταίχτης αλλά η κακή του μοίρα που τον ανάγκασε να υπακούει τις εντολές και να πραγματοποιεί τις επιθυμίες του Ευρυσθέα. Τη διαβεβαίωσε επίσης ότι κανείς δεν είχε την πρόθεση να το σκοτώσει. ΄Ολα αυτά συντέλεσαν στο να δεχτεί η θεά να πάρει ο Ηρακλής το ζώο μαζί του και να το δείξει στον Ευρυσθέα.

Η Κλειτορία βρίσκεται νότια των Καλαβρύτων, στις όχθες του Αροάνιου ποταμού, σε απόσταση 84 περίπου χιλιομέτρων από την Αρχαία Ολυμπία και 25 περίπου χιλιομέτρων από την Αρχαία Ψωφίδα.

Η παράδοση αναφέρει ότι ιδρύθηκε από τον Κλείτωρα, γιο του Άχανα και εγγονό του Αρκάδος. Η Αρχαία πόλη περιβάλλοταν από οχειρωματικό περίβολο, ενισχυμένο με ημικυκλικούς πύργους, του οποίου τα θεμέλια σώζονται σε όλες τις πλευρές, εκτός της ανατολικής, όπου βρισκόταν παλιότερα η κοίτη του ρεύματος του Καρνεσίου.

Η ακμή της Κλειτορίας επιβεβαιώνεται από τις επιγραφές των προξένων της πόλης στους Δελφούς, καθώς και από τα αναθήματά τους στην Ολυμπία.

Πρόταση: Στην Κλειτορία θα μπορούσε να γίνει και μία πορεία προς την Πελοπόννησο προς το υψηλότερο χωριό το Βαλτεσινίκο που υπάρχει μία υποδομή με το πολιτιστικό κέντρο και εκεί θα ήταν σκόπιμο να γίνει αναπαράσταση του μύθου της Αρτέμιδας. Αυτό ανήκει στο Δήμο Κλείτωρος.

Και είναι σημαντικό ότι εκεί ήδη υπάρχει μία δραστηριότητα από τους πολιτιστικούς συλλόγους και με άλλα δρώμενα, όπως είναι το θέρισμα, το αλώνισμα κ.τ.λ. Επίσης, πρόταση είναι η δημιουργία πάρκου ελαφιού στην περιοχή.

6. ΕΡΥΜΑΝΘΟΣ – ΑΡΧΑΙΑ ΨΩΦΙΔΑ Ο τρίτος σταθμός του Ηρακλή ήταν η περιοχή του Ερυμάνθου, όπου ο Ηρακλής είχε εντολή να φέρει τον «Ερυμάνθειο Κάπρο» στο Άργος στον Ευρυσθέα.

Ο μυθικός ήρωας χρησιμοποιώντας τέχνασμα παρέσυρε και παγίδευσε το ζώο στο φαράγγι της Φολόης ( φαράγγι του Αντρωνίου στο γεφύρι του Μπερή)

Ο ποταμός Ερύμανθος είναι μία έκταση με ποικίλη χλωρίδα και πανίδα, γνωστή για την ξακουστή από την αρχαιότητα «πέστροφα του Ερυμάνθου», με το χαρακτηριστικό της χρώμα. Επίσης, λόγω της ιδιομορφίας της κοίτης του και την ομορφιά του γύρω τοποίου, ο Ερύμανθος αξιοποιείται από φανατικούς του ράφτινγκ και αποτελεί πόλο έλξης επισκεπτών για την ευρύτερη περιοχή.

Ο υδάτινος πλούτος του ποταμού Ερυμάνθου που προσφέρει την δυνατότητα για την ανάπτυξη επιχειρηματικότητας στον εναλλακτικό τουρισμού αφού μέσα από τη μοναδική μορφολογία του φαραγγιού του επιτρέπει την καταλληλότητά του για ποτάμια αθλήματα, όπως το canoe-kayak. Η παραποτάμια διαδρομή κατά μήκος του πρόκειται για μια διαδρομή απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς και γοητείας, ιδανική για την προσέλκυση και ικανοποίηση ακόμη και των πιο απαιτητικών φυσιολατρών προσφέροντας πεδίο για ποικίλες δράσεις και πρωτοβουλίες στον αγροτουρισμό, όπως οι δραστηριότητες kayak που ήδη έχουν πραγματωθεί.

Η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς χώρων ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στους οποίους αξίζει να γίνει ιδιαίτερη αναφορά.

Οι αγροτικές ασχολίες και τα παραδοσιακά αγνά κτηνοτροφικά προϊόντα της περιοχής Η παραδοσιακή «εμποροζωοπανήγυρη» των Τριποτάμων που είναι πλέον ένας καθιερωμένος θεσμός, καρπός των εύστοχων, συντονισμένων και αποτελεσματικών προσπαθειών του «Ερύμανθου». Σε αυτήν αλλά και σε άλλες παραπλήσιες εκδηλώσεις μπορεί να γίνει προβολή των τοπικών προϊόντων.

Οι άριστες προϋποθέσεις της περιοχής για ανάπτυξη της βιολογικής κτηνοτροφίας.Σαν δραστηριότητα θα μπορούσαν οι επισκέπτες να γνωρίσουν τη φυσική ζωή στην ύπαιθρο και παραδοσιακές πρακτικές κτηνοτροφίας και γεωργίας

Όλες οι ενέργειες που δημιουργούν προστιθέμενη αξία στην περιοχή και προκαλούν το ενδιαφέρον των επισκεπτών για:

• Περιηγήσεις σε χώρους ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.
• Περιηγήσεις σε χωριά που έχουν κτίσματα-φορείς της με τοπικής αρχιτεκτονικής κουλτούρας.
• Εκδρομές σε περιοχές, με βάση τον Δήμο Αροανίας οπού υπάρχει γειτνίαση.
• Παρακολούθηση τοπικών εκδηλώσεων και παραδοσιακών πανηγυριών.

Πρόταση: Βιολογικό Πάρκο και Έκθεση βιολογικών προϊόντων και αγροτουρισμού.

Η Αρχαία Ψωφίδα έχει πλούσια ευρήματα, ένα μικρό μόνο μέρος των οποίων έχει αποκαλυφθεί. Έχει επίσης, το κάστρο το οποίο είναι αξιοποιήσιμο για επισκέψει με μικρό προϋπολογισμό, όπως και το φυσικό πάρκο του ποταμού Ερυμάνθου στη βασιλική πηγή.

Καταρχήν να γίνει το φυσικό πάρκο ως εκεί μετά την καταπληκτική δυνατότητα για ένα περίπατο από το κέντρο του χωριού και της Αρχαίας Ψωφίδας, ένα έργο το οποίο έχει προγραμματιστεί από τον Ε.Ο.Τ. ( το φυσικό πάρκο) , άρα έχουμε μία ωριμότητα σε αυτή την περίπτωση. Πιο πάνω υπάρχει η κοιλάδα της Σέλιτσας όπου εκεί έχει ωριμάσει η ιδέα για το βιολογικό πάρκο και εκεί μπορεί να δημιουργηθεί ένας βοτανικός κήπος, με την υφιστάμενη παράδοση της βοτανολογίας. Ή το βιολογικό πάρκο να γίνει βοτανικός κήπος.

Επίσης, μπορεί ο Ερύμανθος που είναι μεγάλη έκταση να γίνει πάρκο θηραμάτων και εκτροφείο όπου οι τοπικές πιστοποιημένες ταβέρνες.

Το άλλο μεγάλο πρότζεκτ είναι η εκτατική καλλιέργεια της πέστροφας του Ερυμάνθου. Σε αυτό μπορούμε να πάρουμε άμεσα τις εγγρίσεις και των Δήμων και να προχωροήσουμε σε ένα πρότζεκτ που να να το αναλάβει η Μ.Κ.Ο. Ερύμανθος.

Θα ετοιμάσουμε ένα σύμφωνο των Δήμων Φολόης, Λαμπείας και Αροανίας για την προστασία του ποτάμού και την εκτατική καλλιέργεια της πέστροφας από τη Νεμούτα μέχρι τις πηγές του Ερυμάνθου.

Η Μ.Κ.Ο. Ερύμανθος θα αναλάβει την προστασία με τη σύμφωνη γνώμη των Δήμων και το προϊόν, η εκτατική καλλιέργεια θα συμβάλλει στην ανάπτυξη του τοπικού τουρισμού.

Αυτός θα είναι ο στόχος. Στη Δίβρη - Λαμπεία μπορεί να γίνει μία ακόμα δράση στο ελατοδάσος που είναι καταπληκτικό.

7. ΗΛΙΔΑ

Η Ήλιδα βέβαια σαν περιοχή προσφέρει ακτός από το μύθο και τόπους αρχαιολογικού ενδιαφέροντος για τον επισκέπτη.

Τα τελευταία χρόνια οι ανασκαφές έχουν αποκαλύψει 120 οικισμούς, ενώ οι επιφανειακές έρευνες έχουν εντοπίσει περίπου 200 θέσεις. Οι περισσότερες από αυτές ήταν μικρά χωριά ή απομονωμένες κατοικίες.

Η Ήλιδα έχει σημαντικό μέρος και στις αναφορές της περιηγήσεως του Παυσανία.

Τα κτήρια που αποκαλύφθηκαν ή εντοπίστηκαν και στη συνέχεια ταυτίστηκαν σύμφωνα με τις περιγραφές του Παυσανία, είναι τα εξής: Γυμνάσιο, που δεν έχει ανασκαφεί, αλλά φαίνεται ότι είχε παρόμοιες διαστάσεις με εκείνο της Ολυμπίας μήκος περ. 200μ.), Λουτρά, στα δυτικά της αγοράς, Τέμενος του Αχιλλέα, Ελλανοδικαιώνας, Στοά "προς μεσημβρίαν", "Κερκυραϊκή" στοά, που αποτελούσε το νότιο σύνορο της αγοράς, διάφορα μικρά ιερά, ένα τετράγωνο οικοδόμημα με εσωτερική περίστυλη αυλή, όπου οι δεκαέξι Ηλείες γυναίκες ύφαιναν τον πέπλο της Ήρας, ένα τμήμα του περιβόλου του τεμένους της Αφροδίτης, ένας ακόμη περίβολος ιερού, ναΐσκος και τεμένη, μεταξύ των οποίων και του Άδη και τέλος το Θέατρο, στα βόρεια της αγοράς.

Το θέατρο κτίστηκε τον 4Ο αι. π.χ. και υπέστη μετασκευές στα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια. Η λίθινη σκηνή με το προσκήνιο και τα παρασκήνια είναι από τα παλαιότερα της αρχαίας Ελλάδας. Οι θεατές δεν κάθονταν σε κερκίδες αλλά στα πρανή του κοίλου, όπως ακριβώς και στο στάδιο της Ολυμπίας. Η πρόσβαση γινόταν με έξι λίθινες κλίμακες που χώριζαν το κοίλο σε επτά κερκίδες. Ένα πλήρες αποχετευτικό δίκτυο εξασφάλιζε το θέατρο από τον κίνδυνο πλημμύρας. η λειτουργία του θεάτρου διακόπηκε στα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια, όταν επήλθε και γενικότερος μαρασμός της πόλης, και στο χώρο του δημιουργήθηκε νεκροταφείο με συστάδες κιβωτιόσχημων και κεραμοσκεπών τάφων.

Πρόταση : Παραλίμνιες δραστηριότητες στη λίμνη του Πηνειού. Μπορεί να γίνει ένα σπα στην περιοχή, αλλά να γίνει αναφορά για τους υδάτινους πόρους.

Αυτές οι παραλίμνιες δραστηριότητες θα περιλαμβάνουν τη δημιουργία θεματικών διαδρομών που θα προσελκύσουν ειδικές ομάδες επισκεπτών με κοινά ενδιαφέροντα.

Η προβολή αυτή θα αξιοποιήσει τη λίμνη σαν τουριστικό πόρο και πόλο έλξης επισκεψιμότητας της περιοχής με κίνητρο για την ανάπτυξη των τεχνικών υποδομών γύρω από τη λίμνη. Επίσης, η καθιέρωση της λίμνης ως οικοτουριστικού προορισμού θα συμβάλλει στην προστασία του υδροβιότοπου.

ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ- ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

H σκοπιμότητα του έργου συνίσταται στη δημιουργία συγκεκριμένων εργαλείων για την ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και των πόρων ολόκληρης της περιοχής με στόχο την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Η αναζωογόνηση της τοπικής οικονομίας θα προωθηθεί μέσω της βέλτιστης αξιοποίησης και προβολής των συγκριτικών πλεονεκτημάτων στο νοητό άξονα των άθλων του Ηρακλή. Η αποστολή του προτεινόμενου έργου είναι η δημιουργία μιας συστηματικής λειτουργίας και δικτύου για τη συνεχή επικοινωνία των συλλογικών φορέων της περιοχής για τη δημιουργία του ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ.

Το έργο αναμένεται να λειτουργήσει ως προπομπός στην αναβάθμιση της τουριστικής κίνησης στην ευρύτερη περιοχή εξασφαλίζοντας την βιώσιμη – αειφόρο ανάπτυξη αυτής της περιοχής, με οικολογικό ενδιαφέρον και σημαντικό φυσικό απόθεμα. Η συστηματική προβολή του θα λειτουργήσει ευεργετικά στην τόνωση της τοπικής οικονομίας και ιδιαίτερα της απασχόλησης καθώς θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, κατά την διάρκεια της υλοποίησης των έργων, δίνοντας λύση στο δημογραφικό πρόβλημα των ορεινών περιοχών.

Η υλοποίηση του έργου προβλέπεται ότι θα βελτιώσει και θα διαφοροποιήσει το προσφερόμενο τουριστικό προϊόν, αξιοποιώντας τους ξεχωριστούς φυσικούς πόρους που είναι τα ποτάμια, δάση και οι πηγές της περιοχής, έτσι ώστε αυτό να καταστεί περισσότερο ελκυστικό, εξυπηρετώντας ένα σημαντικό πληθυσμό - στόχο επισκεπτών με ειδικά ενδιαφέροντα και υψηλή μέση τουριστική δαπάνη. Ωφελούμενοι είναι όλοι οι μόνιμοι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής καθώς και οι επισκέπτες και ασφαλώς η εθνική οικονομία.

Συγκεκριμένα στόχο αποτελεί η βελτίωση της εικόνας της περιοχής μέσα από την ανάδειξη των πόρων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον ώστε να αυξηθεί το συμπληρωματικό εισόδημα και να ανακοπεί η μετανάστευση των κατοίκων με στόχο την ήπια και αειφόρο ανάπτυξη στην ευρύτερη περιοχή, με κατεύθυνση στον εναλλακτικό και ήπιο οικοτουρισμό. Η σκοπιμότητα του έργου κινείται σε τρεις άξονες:

1. Στην ενίσχυση του επενδυτικού ενδιαφέροντος για την επιχειρηματικότητα στον εναλλακτικό τουρισμό.
2. Στην ενίσχυση της επισκεψιμότητας όπου απευθύνεται κυρίως στους κατοίκους των μεγάλων αστικών κέντρων και είναι μια βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας και απασχόλησης.
3. Η ανάπτυξη των ανθρωπίνων πόρων και η δημιουργία κοινωνικού κεφαλαίου μέσα από την επικοινωνία και τον προσανατολισμό προς ένα τοπικό όραμα ανάπτυξης το οποίο εξυπηρετείται μέσα από την διάδοση του περιεχομένου μελέτης ανάδειξης και προβολής καθαυτών των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής.

Επιπλέον στα πλαίσια του επικείμενου έργου, οι προτεινόμενες ενέργειες στοχεύουν στην προβολή και ανάδειξη του τόπου μέσα από την χρήση της καινοτομίας και νέων τεχνολογικών πρακτικών, ώστε οι ενδιαφερόμενοι να αποκτήσουν δομημένη πρόσβαση στη μοναδική πολιτιστική και περιβαλλοντική κληρονομιά της περιοχής. Η εμπλοκή των συλλογικών φορέων στην διαδικασία δημιουργίας πολιτιστικών και επικοινωνιακών γεγονότων και συνεχούς επιμόρφωσης θεωρείται επιβεβλημένη.

Με βάση αυτή την γενική προσέγγιση το έργο θα υλοποιηθεί με τις παρακάτω δράσεις που περιλαμβάνουν την αντίστοιχη στοχοθεσία:

• Στη δημιουργία θεματικών πάρκων και οικισμών.
• Στη χάραξη και οργάνωση θεματικών περιηγητικών διαδρομών εμπνευσμένων από το μύθο.
• Την οργάνωση φεστιβαλικών εκδηλώσεων, τοπικών και περιφερειακών εκθέσεων, ανάδειξη πολιτιστικής κληρονομιάς και οικοτουρισμού και ειδικότερα την οργάνωση ετήσιας Έκθεσης οικοδράσεων-οικοδιαδρομών, Περιβαλλοντικής Δράσης, Βιολογικών Προϊόντων και Μεσογειακής διατροφής στην περιοχή.
• την προβολή του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος και των πρότυπων οικοτουριστικών διαδρομών της περιοχής Πελοποννήσου.
• Την οργάνωση τουριστικού γραφείου για την προώθηση πακέτων οικοδιαδρομών προς συγκεκριμένους προορισμούς και δραστηριότητες, την οργάνωση εκδρομών και κρατήσεις και την εν γένει πληροφόρηση των επισκεπτών
• την οργάνωση τοπικών συνεδρίων, ημερίδων και εκπαιδευτικών σεμιναρίων σε θέματα ανάπτυξης του εναλλακτικού και αγροτικού τουρισμού.
• την οργάνωση πρότυπων κοινωνικών εκδηλώσεων σε φυσικούς χώρους, συμπόσια διαλογισμού αλλά και συνηθισμένων εκδηλώσεων γάμοι, βαφτίσια, γενέθλια. Ενδεικτικά αναφέρουμε τις οικοδιαδρομές ‘’τόποι και άθλοι του Ηρακλή’’ που ξεκινάει ανατολικά της Πελοποννήσου από τον Δήμο Λέρνης και ακολουθεί την πορεία προς τα δυτικά από τον δήμο Νεμέας, Στυμφαλίας, Φενεού, Κλείτορος, Ερυμάνθου, Φολόης-Πηνειού.
• Τέλος την οργανωτική επικοινωνία και συνεργασία όλων των φορέων της περιοχής, που συντελούν στην ανάπτυξη ρεύματος αγροτουρισμού.

ΩΡΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ

Η ωριμότητα της επένδυσης τεκμηριώνεται από τις επιμέρους δράσεις που έχουν αναπτύξει οι Δήμοι και οι συλλογικές οργανώσεις, τις επιμέρους μελέτες που έχουν εκπονηθεί και δείχνουν ότι όλα τα στοιχεία συγκλίνουν σ’ένα ολοκληρωμένο πιλοτικό πρόγραμμα.

Συγκέντρωση και αξιολόγηση στοιχειών για τις ενέργειες προβολής και προώθησης της αγροτικής πολιτιστικής κληρονομιάς (τουριστικός οδηγός, χάρτης, ντοκιμαντέρ κτλ). Με βάση άλλες μελέτες και έργα που έχουν υλοποιηθεί (σημειώνουμε ότι η διαδικασία αυτή έχει ήδη προχωρήσει στην αξιοποίηση και αξιολόγηση προηγουμένων μελετών έχοντας διαμόρφωσει ένα αρχικό πλαίσιο θεματικού περιεχομένου όπου θα αναπτυχθούν οι δράσεις).

Η επεξεργασία και ο ποιοτικός διαχωρισμός των στοιχειών (ανάδειξη συγκριτικών πλεονεκτημάτων) οπού είναι σημαντικά για την προβολή της περιοχής. Δημιουργία προδιαγραφών περιεχομένου και προϊόντων.

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Tο πρόγραμμα αποσκοπεί να γίνει ο μοχλός ανάπτυξης της περιοχής προσφέροντας σχεδιασμό, οργάνωση και προβολή των συγκριτικών πλεονεκτημάτων με κινητήριο μοχλό της περιοχής με την προσέλκυση επισκεπτών αλλά και με την προώθηση μέτρων βελτίωσης της ποιότητας των ήδη προσφερόμενων υπηρεσιών. Συγκεκριμένα τα αποτελέσματα θα είναι τα εξής:

Δημιουργώντας μια μικροπεριφέρεια προγραμματιστμού αποσκοπεί στην αφύπνιση και ευαισθητοποίηση της οικολογικής και πολιτιστικής συνείδησης της τοπικής κοινωνίας και τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται στην κατεύθυνση αυτή και αξιοποίηση άλλων προγραμμάτων όπως «Θησέας» και αναπτυξιακός νόμος.

Αναμένεται η τόνωση της αναγνωρισιμότητας της περιοχής και της αξιοποίησης των πλουτοπαραγωγικών της πόρων για τη μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων προερχόμενα και από τα μεγάλα αστικά κέντρα.

Να αποτελέσει την βάση για μια συνολική πολιτική ανάδειξης δυνατοτήτων στην περιοχή με σκοπό μακροπρόθεσμα την προετοιμασία σε νέους στόχους προβολής της πολιτιστικής και περιβαλλοντολογικής της κληρονομιάς σε διαπεριφερειακά και διακρατικά προγράμματα.

Επιπλέον συνέπεια του έργου θα είναι η ανάπτυξη κι άλλων επενδυτικών πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο με ευαισθησία στο περιβάλλον αλλά και κατεύθυνση στην ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού.

Τέλος αναμένεται όλα τα παραπάνω να έχουν ως συνέπεια να δοθεί ώθηση στην τοπική οικονομία, αποδυναμώνοντας την ανακοπή των τάσεων πληθυσμιακής αποδυνάμωσης των συγκεκριμένων Δήμων και γενικότερα στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη της περιοχής προσφέροντας λύσεις στο δημογραφικό πρόβλημα με την ενίσχυση της τοπικής απασχόλησης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Η καινοτομία στην ιδέα: Η αξιοποίηση του μύθου σαν τουριστικό πόρο. Άλλωστε στα πορίσματα του διεθνούς συνεδρίου για τον οικοτουρισμό αναφέρεται ότι η διεθνής κατοχύρωση προορισμού για τον επισκέπτη είναι αναπόσπαστο σημείο για τον οικοτουρισμό. Πόσο μάλλον στην περίπτωση που έχουμε στη διάθεσή μας έναν ευρέως γνωστό μύθο που συνδέεται με ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον.

Επενδύσεις και επιχειρηματικές δράσεις του προγράμματος

Σύμφωνα με την παραπάνω περιγραφή της επιχειρηματικής ιδέας του προγράμματος «Τόποι, μύθοι και άθλοι του Ηρακλή», το επιχειρηματικές δράσεις επικεντρώνονται Στους άξονες

Α) Στη δημιουργία θεματικών πάρκων με τους μύθους του Ηρακλή
Β) Στη χάραξη μιας μεγάλης θεματικής οικοδιαδρομής περιηγητικού τουρισμού στο νοητό άξονα των άθλων του Ηρακλή από Μυκήνες μέχρι Ολυμπία
Γ) Έργα υποδομής των Δήμων για την ανάδειξη στοιχείων Μυκηναϊκού πολιτισμού
Δ) Τοπικά προϊόντα διατροφής
- Βιολογικά πάρκα
- Εκτροφεία θηραμάτων

Ο προβλεπόμενος προϋπολογισμός για το σύνολο των υποδομών προβλέπεται στα 30.000.000 ευρώ

1ον: Η βασική επένδυση αφορά τη δημιουργία μυθολογικού θεματικού πάρκου – με μυκηναϊκό οικισμό ( Το χωριό του Ηρακλή), στο οποίο θα υπάρχει χώρος αναπαράστασης των μύθων του Ηρακλή

Η αναγκαία έκταση είναι περίπου 120 στρέμματα για κτίρια και υποδομές και την κατάλληλη διαμόρφωση χώρου

Έτσι το πάρκο θα περιλαμβάνει:
1.1 Το Μυκηναϊκό χωριό
√ Ξενώνας, καταλύματα και κατασκηνώσεις
√ Παραδοσιακά επαγγέλματα με υλικά που χρησιμοποιούσαν στο Μυκηναϊκό πολιτισμό,πηλό,χαλκό,ξυλόγλυπτα.
1.2 Αναπαράσταση των άθλων
√ Σκηνογραφική αναπαράσταση του μεγάρου των Μυκηνών ( παλάτι του Ευρυσθέα )
√ Μικρή τεχνητή λίμνη για τις Στυμφαλίδες όρνιθες
√ Δεύτερη μικρή λίμνη για τη Λερναία Ύδρα
√ Μικρό άλσος με φυσικούς και τεχνητούς βράχους για το «Ελάφι της Αρτέμιδος»
√ Διαμόρφωση ορεινού τοπίου με άγρια βλάστηση για τον Ερυμάνθιο Κάπρο
. √ Με αντίστοιχο τρόπο θα γίνει αναπαράσταση όλων των άθλων του Ηρακλή σε συνεργασία με ομάδες Αρχαιολόγων – Αρχιτεκτόνων και σκηνογράφων
1.3 Χώροι – εκδηλώσεις και δρώμενα
√ Αίθουσα πολλαπλών εκδηλώσεων
√ Μικρό πέτρινο ανοικτό θέατρο
√ Χώροι εστίασης και αναψυχής
√ Χώρος υπαίθριων δραστηριοτήτων και παιδικών παιγνιδιών εμπνευσμένων από τους μύθους πνευματικών και σωματικών δεξιοτήτων
√ Ζωολογικός κήπος κατ’αρχή με τα ζώα των άθλων και κατ’επέκταση με άλλα ζώα της άγριας πανίδας της Πελοποννήσου
√ Βοτανικός κήπος με τη χαρακτηριστική άγρια χλωρίδα της Πελοποννήσου, η οποία θα συμπεριλαμβάνει τα φαρμακευτικά και αρωματικά βότανα
√ Άμαξες εποχής και άρματα για περιπάτους

Προβλεπόμενος προϋπολογισμός : 15.000.000 ευρώ

2.1 Χάραξη της οικοδιαδρομής στα μονοπάτια του Ηρακλή
√ Χάραξη και σηματοδότηση της διαδρομής από τις Μυκήνες – Νεμέα – Στυμφαλία
– Κλειτορία – Ερύμανθος – Αρχαία Ψωφίδα – Φολόη – Ήλιδα – Ολυμπία
√ Η διαδρομή εκτός από συμβατικό σύγχρονο δίκτυο θα γίνεται από ορεινούς δασικούς δρόμους και μονοπάτια που θ’ακολουθούν τα αρχαία ίχνη που συνδέουν τις προαναφερόμενες αρχαίες πόλεις
Για τους περιηγητές οι διαδροές θα γίνονται κατ’επιλογή τους με σύγχρονα μέσα που παραπέμπουν στις εικόνες της Μυκηναϊκής εποχής
√ Με άλογα και άμαξες
√ Με πεζοπορίες
√ Με αυτοκίνητα
2.2 Σε κάθε τόπο που αναφέρεται ένας συγκεκριμένος άθλος του Ηρακλή θα δημιουργηθούν και θα πιστοποιηθούν υπάρχοντες ξενώνες και καταλύματα με την επωνυμία του Ηρακλή με συμμετοχή στο δίκτυο επιχειρήσεων « Τόπων και άθλων του Ηρακλή», προσφέροντας πιστοποιημένα προϊόντα και υπηρεσίες που θα ανταποκρίνονται στο γενικότερο σχεδιασμό του προγράμματος

Προβλεπόμενος προϋπολογισμός 6.000.000 ευρώ

3. Υποδομές των Δήμων για την ανάδειξη στοιχείων Μυκηναϊκού πολιτισμού Στους τόπους των άθλων του Ηρακλή στην Πελοπόννησο υπάρχουν σήμερα κατ’εξοχήν μικροί ορεινοί Δήμοι, που διαθέτουν αρχιότητες και Ακροπόλεις Μυκηναϊκού πολιτισμού Στη Νεμέα, Αρχαία Τύρινθα, Στον Ερύμανθο ( Αρχαία Ψωφίδα), υπάρχουν αρχαιολογικοί χώροι που μπορούν να γίνουν επισκέψιμοι με παρεμβάσεις σε υποδομές, μονοπάτια, φωτισμούς κ.τ.λ

Ένας βασικός στόχος του προγράμματος είναι η ανάδειξη αυτών των στοιχείων Μυκηναϊκού πολιτισμού, ώστε ο επισκέπτης αυτής της μεγάλης πολιτιστικής διαδρομής να έχει μια πλήρη εικόνα και κίνητρα ν’ακολουθήσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα στους τόπους, μύθους και άθλους του Ηρακλή.

Προβλεπόμενος προϋπολογισμός 5.000 000

4. Τοπικά προϊόντα διατροφής
- Βιολογικά πάρκα
- Εκτροφεία θηραμάτων

Η χάραξη της οικοτουριστικής πολιτιστικής διαδρομής « Τόποι, μύθοι και άθλοι του Ηρακλή» και επισκεψιμότητα των περιοχών μπορεί να συνδυαστεί ο μύθος με τη μεσογειακή διατροφή σε βιολογικά προϊόντα, αλλά και εκτροφεία θηραμάτων σχετικά με τα ζώα που αναφέρονται στους μύθους.

Έτσι, προτείνεται:

1ον: α) Στον Ερύμανθο – Εκτροφείο θηραμάτων με κάπρους ( αγριόχοιρους )
        β) Εκτατική καλλιέργεια της πέστροφας Ερυμάνθου, στον ποταμό Ερύμανθο και Αροάνιο

2ον: Στη Στυμφαλία – Εκτροφείο θηραμάτων πουλιών, π.χ. πάπιες, φασιανούς, ορτύκια κ.τ.λ.

3ον: Στη Φολόη – Εκτροφείο με Ζαρκάδια και άλλα είδη τοπικής πανίδας

4ον: Δημιουργία βιολογικού πάρκου για ολοκληρωμένη παρέμβαση στη βιολογική γεωργία – κτηνοτροφία της περιοχής

Προβλεπόμενος προϋπολογισμός 4.000 000

Επιστροφή